Fasa Gidan Yari a Najeriya

Fasa gidan yari haramun ne a dokar Najeriya, na wani fursuna da aka tilasta masa fita daga gidan yari . Haka kuma za a iya kwatanta shi da hare-haren da ‘yan ta’adda irin su Boko Haram da ‘yan fashi da makami ke kaiwa jami’an gidan yari na Najeriya inda ake sakin fursunoni da dama. Sau da yawa idan hakan ta faru, jami’an gidajen yari na Najeriya tare da hadin gwiwar hukumomin tsaro suna yin kokari wajen damke wadanda suka tsere a mayar da su gidan yari wanda hakan na iya haifar da tsawaita zaman gidan yari. Ana iya danganta fasa gidan yari a Najeriya da cin hanci da rashawa, rashin tallafin ayyukan gidan yari, rashin isassun kayan aikin gidan yari, rashin isassun kayan aikin tsaro kamar CCTV, na'urorin motsa jiki, katanga mai tsayi da aka yi da waya mai katanga da kuma katangar wutar lantarki a wasu lokutan.

Fasa Gidan Yari a Najeriya

Gidan yarin Auchi, Jihar Edo

yanayin Muhalli na gidan yari a wata kasa

Hanyoyin

Ana iya amfani da hanyoyi da yawa don sauƙaƙe fasa gidan yari. Hanyar jiki ita ce mafi yawan hanyar da masu aikata laifin fasa gidan yarin Najeriya ke bi. Wannan hanya ta ƙunshi amfani da makamai da wasu abubuwa masu fashewa irin su dynamite wajen fatattakar jami'an tsaron gidan yarin da ke dauke da makamai da sauran jami'ai wanda ke haifar da asarar rayuka.

Hukunci

A Najeriya karya gidan yari laifi ne da ake hukuntawa a ƙarƙashin dokar Najeriya . Hukuncin ya bambanta ya danganta da yanayin harin, waɗanda harin ya rutsa da su da kuma irin laifukan da aka ɗaure dan wasan.

Abubuwan da aka ruwaito

Batun karya gidajen yari dai ya zama ruwan dare gama gari a Najeriya saboda rashin tsaro da kuma zama ruwan dare tsakanin ‘yan bindiga . Barkewar gidajen yari ya yi sanadiyar tserewa fursunoni sama da guda 4000 daga gidajen yarin Najeriya tun daga shekara ta 2009.

Fasa gidan yarin Bauchi

A ranar 7 ga watan Satumban shekara ta 2010 ne wasu ‘yan bindiga guda 50 da ake zargin ‘yan kungiyar Boko Haram ne sun kai hari a gidan yarin Bauchi da ke arewacin Najeriya . Wannan harin ya yi sanadiyar tserewar fursunoni guda 721, inda mutane 5 suka mutu tare da jikkata wasu guda 6.

Hutu gidan yari Ogun

  A ranar 4 ga watan Janairun shekara ta 2013, an bayyana cewa an kai hari mafi karancin gidan yari na Shagamu da ke birnin jihar Ogun a kudu maso yammacin Najeriya, lamarin da ya yi sanadiyar tserewar fursunoni 20 tare da raunata wasu jami’an gidan yari da wasu fursunoni. Kimanin ‘yan gudun hijira 4 ne rundunar ‘yan sandan da ke kula da gidan yari ta sake kama su.

Hutu gidan yari Ondo

A ranar 30 ga watan Yunin shekara ta 2013, an ruwaito cewa wasu ‘yan bindiga 50 da ba a san ko su wanene ba, wadanda ake zargin ‘yan fashi ne sun kai hari a gidan yarin Olokuta da ke Akure, babban birnin jihar Ondo, a Najeriya. Fashewar gidan yarin ya yi sanadiyar tserewar fursunoni 175 inda mutane 2 suka mutu sannan 1 mai gadi ya samu rauni. An sake kama wasu kusan 54 da suka tsere.

Fasa gidan yarin Legas

A ranar 10 ga watan Oktoban 2014, an samu labarin fasa gidan yari da ke tsakiyar gidan yarin Kirikiri da ke jihar Legas a kudu maso yammacin Najeriya, wanda wasu fursunonin gidan yarin suka yi. Wannan lamarin ya yi sanadin mutuwar fursunoni 20 tare da jikkata wasu 80 sannan wasu 12 suka tsere.

karya gidan yari na Kogi

A ranar 2 ga watan Nuwamba, 2014, an sake samun labarin fasa gidan yari a gidan yari na Koto-Karffi a jihar Kogi, dake arewa ta tsakiyar Najeriya, inda wasu ‘yan bindiga da ake kyautata zaton ’yan Boko Haram ne. Wannan lamari dai ya yi sanadiyar tserewar fursunoni 144 daga gidan yarin inda aka sake kama fursunoni 1 da suka tsere.

Fasa gidan yarin Ekiti

A ranar 30 ga Nuwamba, 2014, an sake kai wani hari a gidan yarin gwamnatin tarayya da ke Ado Ekiti, birnin jihar Ekiti da wasu ‘yan bindiga 60 da ba a san ko su wanene ba. Wannan harin ya yi sanadin tserewar fursunoni 341 wanda ya yi sanadiyyar mutuwar jami’in gidan yari guda. Kimanin fursunoni 10 ne aka sake kama yayin harin sannan an sake kama wasu 67 da suka tsere daga baya.

karya gidan yari Minna

A ranar 6 ga Disamba, 2014, kimanin mako guda bayan hutun gidan yarin na Ekiti, wasu ‘yan bindiga 3 da ba a san ko su wanene ba, wadanda ake zargin ‘yan fashi da makami ne su ka kai hari a tsakiyar gidan yarin Minna. Wannan fashewar gidan yarin ya yi sanadiyar tserewar fursunoni 270 inda jami'an tsaro 1 suka samu raunuka ba tare da an samu rahoton mutuwa ba.

Kuje prison break

A ranar 24 ga watan Yunin 2016, an samu fasa gidan yari a Ma’aikatar Tsaro ta Kuje da ke Babban Birnin Tarayya Abuja inda wasu manyan fursunoni biyu Solomon Amodu da Maxwell Ajukwu da ke jiran shari’a kan kisan kai suka tsere daga gidan yari ta hanyar yin katanga. An cire shugaban gidan yarin na Kuje ne bayan wannan daurin da babban kwamandan hukumar gidan yari ta Najeriya ya yi.

A ranar 29 ga watan Agustan 2016, Hukumomin gidan yari na Najeriya da ke babban birnin tarayya sun ba da rahoton wani yunkurin fasa gidan yari da bai yi nasara ba a gidan yarin na Kuje. Hukumomin kasar sun ce wasu fursunonin sun yi kokarin bijirewa binciken da aka saba yi na wayar salula wanda wani bangare ne na ka’idojin gudanar da aiki wanda ya haifar da rikici tsakanin jami’an da fursunonin. Nan da nan aka shawo kan lamarin tare da dawo da zaman lafiya domin babu wani fursuna da ya samu rauni ko wata kadara da ta lalace a cikin ginin.

Fasa gidan yari Owerri

A ranar 5 ga Afrilu, 2021, wata kungiya da ake kyautata zaton kungiyar tsaro ta Gabas ce ta kai hari gidan yarin Owerri a Owerri,Imo . ESN ta shigo gidan yarin dauke da manyan bindigogi, roka da gurneti da bama-bamai. ‘Yan ta’addan sun yi amfani da bama-bamai wajen shiga rukunin gidajen yari tare da sakin fursunoni 1,844 tare da kona wasu cibiyoyin ‘yan sanda da ke kusa da gidan yarin.

karya gidan yari Edo

A ranar 19 ga Oktoba, 2020, wasu gungun mutane da ke fakewa da masu zanga-zangar ENDSARs, sun kai hari a gidajen yari a garin Benin da Oko a Jihar Edo inda suka sako fursunoni 1,993 da ke tsare a gidan yari tare da kwashe makamai. Maharan sun zo da yawa dauke da muggan makamai kuma suka far wa jami’an da ke aikin gadi tare da gaggauta bude sel tare da lalata dukiyoyin da ke cikin ginin.