Su'ad al-Fatih Mohammed al-Badawi (1 Janairu 1932 - 23 Disamba 2022) Malama ce, 'yar siyasa, kuma 'yar jarida 'yar ƙasar Sudan. Ta shahara da fafutukar kare hakkin mata da kuma goyon bayan Musulunci.

Su'ad al-Fatih al-Badawi
Member of the Pan-African Parliament (en) Fassara

2004 - 2008
Member of the National Assembly of Sudan (en) Fassara

1996 - 2005
Rayuwa
Haihuwa Al-Ubayyid (en) Fassara, 1 ga Janairu, 1932
ƙasa Kingdom of Egypt (en) Fassara
Republic of Egypt (en) Fassara
Sudan
Harshen uwa Larabci
Mutuwa Omdurman, 23 Disamba 2022
Karatu
Makaranta University of Khartoum (en) Fassara 1956) Bachelor of Letters (en) Fassara
School of Oriental and African Studies, University of London (en) Fassara 1961) Q100997647 Fassara
University of Khartoum (en) Fassara 1974) Q98427619 Fassara
Harsuna Larabci
Turanci
Sana'a
Sana'a ɗan siyasa, marubuci, Mai kare ƴancin ɗan'adam, university teacher (en) Fassara da ɗan jarida
Employers United Arab Emirates University (en) Fassara
Omdurman Islamic University (en) Fassara
Imani
Addini Musulunci
Jam'iyar siyasa National Islamic Front (en) Fassara

Al-Badawi ta yi digiri a Jami'ar Khartoum da Makarantar Gabas da Nazarin Afirka da ke Landan, kuma ta zama Farfesa a fannin Larabci a Jami'ar Musulunci ta Omdurman a shekarar 1980. Ƙungiyar ta ta Musulunci ta fara ne a cikin shekarar 1950s, lokacin da ta kasance ɗaya daga cikin mata na farko na 'yan uwa musulmi. Daga baya Al-Badawi ta shiga jam'iyyar National Islamic Front, kuma tun a shekarun 1980 ta zama wakiliyar jam'iyyar na tsawon wa'adi da dama a majalisar dokoki ta ƙasa. Ta kuma yi aiki a majalisar dokokin Afirka ta Pan-Africa.

Rayuwar farko da aikin ilimi gyara sashe

An haifi Al-Badawi a garin Al-Ubayyid, lardin Kurdufan. Kakanta na bangaren mahaifinta fitaccen malamin addinin musulunci ne a Omdurman, yayin da mahaifinta ya kasance hakimin gunduma, a ofishi a lokacin daular Anglo-Egypt da kuma bayan samun 'yancin kai a shekara ta 1956. Saboda aikin mahaifinta, al-Badawi ta zauna a garuruwa daban-daban tun tana yarinya, ta yi zaman lokaci a Al-Ubayyid, Berber, Atbara, Khartoum, da Omdurman. Ta kammala karatunta na Sakandare tare da goyon bayan mahaifinta, wanda ke da ra'ayi mai sassaucin ra'ayi game da ilimin 'ya'ya mata duk da halin da al'umma ke ciki a lokacin. Al-Badawi ta ci gaba da samun digiri na farko a fannin fasaha (BA) a Jami'ar Khartoum a shekarar 1956, a matsayin ɗaya daga cikin mata huɗu na farko da suka kammala digiri a Faculty of Arts. Ta yi aiki a matsayin Malamar sakandare na wani lokaci, sannan ta tafi Ingila don ƙarin karatu. A shekarar 1961 ta kammala karatu a Makarantar Gabas da Nazarin Afirka a Jami'ar Landan inda ta samu digiri na biyu a fannin fasaha (MA) a harshen Larabci.[1]

Bayan ta dawo daga Ingila, an naɗa al-Badawi shugabar sashin tarihi a kwalejin malamai. Daga baya ta yi aiki a Khartoum a matsayin mai duba ma'aikatar ilimi. A cikin shekarar 1969, al-Badawi ta koma Saudi Arabia don yin aiki a matsayin mai ba da shawara ga UNESCO. Ta kasance tana da hannu wajen kafa Kwalejin Ilimi ta ‘Yan Mata da ke Riyadh, kuma ta yi aiki a matsayin shugabar kwalejin na wani lokaci, da kuma gyara mujallar kwalejin. Da ta koma Sudan, al-Badawi ta kammala digirin digirgir a fannin Larabci a Jami’ar Khartoum a shekarar 1974, sannan a shekarar 1980 ta zama mataimakiyar farfesa a fannin Larabci a Jami’ar Musulunci ta Omdurman (OIU). Bayan ta ɗan yi aiki a matsayin mataimakiyar shugabar jami'ar Hadaddiyar Daular Larabawa, ta koma OIU a shekarar 1983 ta zama shugabar kwalejin mata, inda ta zama mace ta farko da ta riƙe muƙamin. A farkon shekarun 1990, al-Badawi ta yi aikin sabbatical a matsayin abokin karatun digiri a Jami'ar Edinburgh, Scotland.[1]

Siyasa gyara sashe

Shigowar Al-Badawi na farko a siyasa ta zo ne a matsayin jagora a kungiyoyin mata daban-daban a shekarun 1950 da 1960. Ta wakilci Sudan a tarurruka da dama na duniya, ciki har da taron matan Larabawa na shekarar 1952 da taron mata na Soviet na shekarar 1957. Tun farko Al-Badawi ta shiga cikin kungiyar matan Sudan, amma ita da wasu da dama sun bar kungiyar saboda rikice-rikicen akida. [lower-alpha 1] Daga baya ta taimaka wajen kafa kungiyar mata masu kishin Islama, kungiyar mata ta kasa, tun da farko ta kasance ɗaya daga cikin mata na farko a kungiyar 'yan uwa musulmi.[2]

A cikin shekarar 1981, al-Badawi ta zama memba na majalisar jama'ar ƙasa, majalisar dokokin Sudan karkashin Shugaba Gaafar Nimeiry. Daga baya ta yi aiki a Majalisar Dokoki ta ƙasa daga shekarun 1996 zuwa 2005, kuma a shekarar 2004 aka zaɓe ta a Majalisar Pan-African Parliament. [3] A cikin tsakiyar shekarun 1980, al-Badawi na ɗaya daga cikin 'yan majalisa mata biyu a Sudan. Ta kasance mamba ce a National Islamic Front, jam'iyyar Islama, kuma wata majiya ta kira ta "mace mai fafutukar Islama mafi gani" a Sudan a lokacin. A wani taron ƙasa da ƙasa a shekara ta 1996, al-Badawi ya yi magana game da addinin Musulunci da na mata a matsayin masu son juna, ta kuma yi watsi da ra'ayin "Islamic feminism" da cewa bai dace da takawa (takawa) ba.[4]

Aikin Jarida gyara sashe

A cikin shekarar 1956, al-Badawi ta zama editan farko na Al-Manar ("The Beacon"), wata mujalla ta mako-mako wacce ofishin mata na Muslim Brotherhood ke bugawa.[2] A shekara mai zuwa, ta jagoranci tawagar 'yan jarida mata 'yan Sudan zuwa Faransa da Birtaniya.[1] Wasan farko na Al-Manar bai wuce shekara guda ba, amma an sake kafa mujallar a shekara ta 1964 kuma an ce ta yi tasiri a kan mata masu jefa kuri'a a babban zaɓen shekara ta 1965.[2] A shekarun baya, al-Badawi tana shirya shirye-shiryen talabijin da rediyo na mako-mako, kuma ta yi aiki a matsayin marubuciya a jaridu daban-daban na Sudan.[1]

Rayuwa ta sirri da mutuwa gyara sashe

Al-Badawi ta rasu a ranar 23 ga watan Disamba, 2022, tana da shekaru 90.[5]

Duba kuma gyara sashe

  • Rashin daidaiton jinsi a Sudan

Manazarta gyara sashe

  1. 1.0 1.1 1.2 1.3 1.4 Akyeampong, Emmanuel Kwaku; Gates, Henry Louis (2012). Dictionary of African Biography, Volume 6. Oxford University Press. p. 339. ISBN 978-0195382075.
  2. 2.0 2.1 2.2 2.3 Kramer, Robert; Lobban, Richard; Fluehr-Lobban, Carolyn (2013). Historical Dictionary of the Sudan. Rowman & Littlefield. pp. 305–306. ISBN 978-0810861800.
  3. Akyeampong and Gates, p. 340.
  4. Hale, Sondra (2013). "Sudanese Women in National Service, Militias & the Home". In Doumato, Eleanor; Posusney, Marsha (eds.). Women and Globalization in the Arab Middle East: Gender, Economy, and Society. Lynne Rienner. pp. 207–209. ISBN 978-1588261342.
  5. "الموت يغيب القيادية الإسلامية البارزة سعاد الفاتح". Sudan Tribune. 23 December 2022. Archived from the original on 23 December 2022. Retrieved 23 December 2022.


Cite error: <ref> tags exist for a group named "lower-alpha", but no corresponding <references group="lower-alpha"/> tag was found