Umaru bin Ali (Haihuwa da Rasuwa:1824-1891) ya zama Sultan na Sokoto daga 3 Oktoban shekarar 1881 zuwa 25 Maris 1891. Ya gaji Sultan Mu'azu bayan rasuwar marigayin a watan Satumba na shekarar 1881. Ali jika ne ga Uthman dan Fodio, jika ne ga Muhammed Bello kuma ɗan Aliyu Babba .

Umaru bin Ali
Sultan na Sokoto

Rayuwa
Haihuwa Najeriya, 1824
ƙasa Najeriya
Mutuwa Najeriya, 1891 (Julian)
Sana'a

Ali jika ne ga Usman ɗan Fodio . Kafin ya zama Sarkin Musulmi, Ali ya riƙe sarautar Sarkin Sudan kuma ya zauna a wurin hamayya a garin Shinaka. A lokacin mulkinsa, ya hau balaguro uku. Yawon shakatawa na farko ya biyo bayan kamfen din Mu'azu kan Sabon Birni yayin da na biyun ya fafata da Madarunfa . [1] Yawon shakatawa na uku da aka ɗora akan Argungu, wanda ya biyo bayan shawarwarin neman zaman lafiya wanda Argungu ya ƙi amincewa; kwamandan tawagarsa shi ne Sarkin Lifidi Lefau. Ko da yake, 'yan Kebbawa sun zo cikin shiri kuma sun tunkari balaguron a filin bude, aka fatattaki sojojin Sakkwato aka kashe Lefau.

Kodayake wasu daga cikin balaguron ba su yi nasarar kame manyan garuruwa ba, har yanzu akwai wasu ganima ta yaƙi da kyaututtuka da aka miƙa wa Sarkin Musulmi kuma Sarakunan Fulani sun cigaba da aika kyaututtuka zuwa Sakkwato. Hakanan an sake shirya wasu matsugunan kuma an faɗaɗa su a wannan lokacin, marafa Maiturare ya haɓaka Gwadabawa, kwata a arewacin Sokoto kuma ya haɗu da tilastawa abin yabawa. Vizier Muhammad Bukhari, Sarkin Kaya da kuma basaraken yankin Bakura sun fadada matsuguni a yankin gabashin Zamfara . [2]

A shekarar 1885, Umaru ya sanya hannu kan wata muhimmiyar yarjejeniya da Kamfanin Royal Niger Company . A cewar Goldie, Sakkwato ta amince ta bai wa Kamfanin Royal Niger Company damar cinikayya ta musamman a cikin yankunanta da kuma dukkan hakkoki ga kasar a bangarorin biyu na Kogin Benuwai a madadin tallafin shekara-shekara na buhunan kunkuru dubu uku.

Manazarta gyara sashe

  1. Last, Murray. (1967). The Sokoto Caliphate. New York: Humanities Press. p. 124
  2. Last Murray. P. 125


Sarakunan Sokoto
Usman Dan Fodiyo | Muhammadu Bello | Abubakar Atiku | Ali Babba bin Bello | Ahmadu Atiku | Aliyu Karami | Ahmadu Rufai | Abubakar II Atiku na Raba | Mu'azu | Umaru bin Ali | Abderrahman dan Abi Bakar | Muhammadu Attahiru I | Muhammadu Attahiru II | Muhammadu dan Muhammadu | Hassan dan Mu'azu Ahmadu | Siddiq Abubakar III | Ibrahim Dasuki | Muhammadu Maccido | Sa'adu Abubakar