Felix Dapare Dakora, FAAS, FASSAf Masanin ilimin halittu da tsirrai ɗan kasar Ghana da ke binciken kayyade sinadarin nitrogen a Jami'ar Fasaha ta Tshwane da ke Afirka ta Kudu. A halin yanzu yana aiki a matsayin Shugaban Kwalejin Kimiyya na Afirka tun a shekarar 2017-2023.[1][2][3] An baiwa Dakora lambar yabo ta UNESCO-Equatorial Guinea International Prize for Research in the Life Sciences da kuma kungiyar Tarayyar Afirka Kwame Nkrumah ta bashi lambar yabo ta Kimiyya.[4][5] Dakora memba ne na Kwalejin Kimiyya na Afirka ta Kudu.[6]

Felix Dapare Dakora
shugaba

2017 - 2023
Rayuwa
Haihuwa Ghana, 1952 (71/72 shekaru)
ƙasa Ghana
Harshen uwa Turanci
Karatu
Makaranta University of Western Australia (en) Fassara
University of Ghana
University of Sydney (en) Fassara
Harsuna Turanci
Sana'a
Sana'a botanist (en) Fassara
Employers Tshwane University of Technology (en) Fassara
University of California, Davis (en) Fassara
Smithsonian Institution (en) Fassara
University of Western Australia (en) Fassara
University of Cape Town (en) Fassara
Kyaututtuka

Aikin ilimi gyara sashe

Dakora ya karanci fannin aikin gona a jami'ar Ghana, inda ya samu digirin sa na BSc (Hons) a shekarar 1977. Bayan shekara guda a Cibiyar Binciken amfanin gona ta Ghana, ya koma Jami'ar Sydney, Ostiraliya, don yin karatun microbiology, ya sami digiri na MSc. Komawa zuwa Nyankpala a Arewacin Ghana zuwa Cibiyar Nazarin Aikin Noma ta Savanna, Dakora ya ci gaba da bincike kan rawar da ake takawa a cikin kayyade nitrogen. A shekarar 1985 Dakora ya ƙaura daga Ghana zuwa Perth, Western Australia don yin karatun digiri na uku a fannin ilimin halittu a Jami'ar Western Australia, Perth. Bayan samun lambar yabo ta PhD a shekarar 1989, Dakora ya koma Cibiyar Smithsonian, Washington, DC, daga baya zuwa Jami'ar California, Davis. A cikin shekarar 1993 Dakora ya zama malami a sashen nazarin halittu a Jami'ar Cape Town. A cikin shekarar 2002 Dakora ya zama farfesa abd shugaban gudanarwa na ci gaban bincike da haɓaka fasaha, Cape Technikon, Cape Town. Yana riƙe da muƙamin Shugaban Bincike na Afirka ta Kudu a fannin agrochemurgy da shuka symbioses a Jami'ar Fasaha ta Tshwane.

Bukatun bincike gyara sashe

Dakora ya fara nazarin ƙwayoyin cuta masu saurin girma daga nodules of Cowpea a Jami'ar Sydney.[7] A cikin aikinsa Dakora ya buga takardu sama da 400 da ke rufe ayyukan ƙwayoyin siginar legume, da legumes da ƙwayoyin cuta masu alaƙa waɗanda ke takin amfanin gona kuma suna jure wa fari, ƙasa acidic da ƙasa mai gishiri da yanayin zafi.[8][9][10] Dakora ya kuma yi nazarin ƙananan ƙwayoyin cuta waɗanda za su iya taimakawa wajen shawo kan ƙarancin ƙarancin abinci mai gina jiki a Afirka da hanyoyin noma mai dorewa.[11]

Kyaututtuka da karramawa gyara sashe

  • Kyautar Ƙasa da Ƙasa ta UNESCO-Equatorial Guinea don Bincike a Kimiyyar Rayuwa, 2012[4]
  • Fellow na Kwalejin Kimiyya na Afirka, 2014[2]
  • Kyautar Kimiyyar Nahiyar Afirka Kwame Nkrumah, 2016[5]
  • Zaɓaɓɓen Shugaban Kwalejin Kimiyya na Afirka, 2017[1]
  • Fellow na Kwalejin Kimiyya na Duniya, 2018[12]
  • Memba na waje na Kwalejin Injiniya ta kasar Sin, 2019[13]

Manazarta gyara sashe

  1. 1.0 1.1 "The African Academy of Sciences Inaugurates New President and Governing Council » Africa Oxford Initiative". Archived from the original on 2019-06-26. Retrieved 2019-06-26.
  2. 2.0 2.1 "Dakora Felix Dapare | The AAS". aasciences.ac.ke. Archived from the original on 2019-06-30. Retrieved 2019-06-30.
  3. "The Governing Council | The AAS". www.aasciences.africa. Archived from the original on 2023-04-13. Retrieved 2022-11-06.
  4. 4.0 4.1 "UNESCO-Equatorial Guinea International Prize for Research in the Life Sciences". UNESCO. 2018-12-11. Retrieved 2019-06-26.
  5. 5.0 5.1 "2016 African Union Kwame Nkrumah Continental Science Awards presented to winners during the 28th AU Summit | African Union". au.int. Retrieved 2019-06-30.
  6. "Members". www.assaf.org.za. Retrieved 2019-06-30.
  7. Dakora, F.D.; Vincent, J.M. (April 1984). "Fast-growing bacteria from nodules of cowpea (Vigna unguiculata (L.) Walp.)". Journal of Applied Bacteriology. 56 (2): 327–330. doi:10.1111/j.1365-2672.1984.tb01355.x. ISSN 0021-8847.
  8. Phillips, D. A.; Joseph, C. M.; Dakora, F. D. (1993-03-01). "Alfalfa (Medicago sativa L.) Root Exudates Contain Isoflavonoids in the Presence of Rhizobium meliloti". Plant Physiology. 101 (3): 819–824. doi:10.1104/pp.101.3.819. ISSN 0032-0889. PMC 158695. PMID 12231731.
  9. Dakora, F. D. (1995). "Plant Flavonoids: Biological Molecules for Useful Exploitation". Functional Plant Biology. 22 (1): 87–99. doi:10.1071/pp9950087. ISSN 1445-4416.
  10. Dakora, F. D.; Keya, S. O. (1997-05-01). "Contribution of legume nitrogen fixation to sustainable agriculture in Sub-Saharan Africa". Soil Biology and Biochemistry. International Symposium - Sustainable Agriculture for the Tropics: The Role of Biological Nitrogen Fixation. 29 (5): 809–817. doi:10.1016/S0038-0717(96)00225-8. ISSN 0038-0717.
  11. Dakora, Felix; Chimphango, Samson B. M.; Valentine, Alex J.; Elmerich, Claudine; Newton, William E. (2008-06-27). Biological Nitrogen Fixation International Biotechnology. ISBN 978-1402082511.
  12. "Dakora, Felix Dapare". TWAS. Retrieved 2019-06-30.
  13. "中国工程院2019年院士增选结果" (in Harshen Sinanci). Chinese Academy of Engineering. 2019-11-22. Retrieved 2020-01-19.