Janaral Muhammad Zia-ul-Haq ( Punjabi, Urdu: محمد ضياء الحق‎  ; Agustan shekarar 12, 1924 - Agusta 17, 1988), babban hafsan Pakistan ne kuma shugaban kama karya na soja. Shi ne shugaban Pakistan na shida. Ya kuma zama shugaban ƙasa daga 1978 har zuwa rasuwarsa a 1988.[1][2]

Muhammad Zia'ul-Haq
Defence Minister of Pakistan (en) Fassara

27 ga Faburairu, 1985 - 24 ga Maris, 1985
6. President of Pakistan (en) Fassara

16 Satumba 1978 - 17 ga Augusta, 1988
Fazal Ilahi Chaudhry (en) Fassara - Ghulam Ishaq Khan (en) Fassara
Defence Minister of Pakistan (en) Fassara

14 ga Janairu, 1978 - 27 ga Augusta, 1978
Chief of Army Staff (en) Fassara

1 ga Maris, 1976 - 17 ga Augusta, 1988
Tikka Khan (en) Fassara - Mirza Aslam Beg (en) Fassara
Rayuwa
Haihuwa Jalandhar (en) Fassara, 12 ga Augusta, 1924
ƙasa Pakistan
British Raj (en) Fassara
Harshen uwa Urdu
Mutuwa Bahawalpur (en) Fassara, 17 ga Augusta, 1988
Makwanci Masallacin Faisal
Yanayin mutuwa accidental death (en) Fassara (aircraft crash (en) Fassara)
Ƴan uwa
Mahaifiya Q79400896
Yara
Karatu
Makaranta St. Stephen's College (en) Fassara
Jami'ar Delhi
United States Army Command and General Staff College (en) Fassara
Harsuna Urdu
Sana'a
Sana'a ɗan siyasa da hafsa
Kyaututtuka
Aikin soja
Fannin soja British Indian Army (en) Fassara
Pakistan Army (en) Fassara
Digiri Janar
Ya faɗaci Yakin Duniya na II
Indo-Pakistani War of 1965 (en) Fassara
Black September (en) Fassara
Imani
Addini Mabiya Sunnah
Jam'iyar siyasa independent politician (en) Fassara
IMDb nm3905327 da nm0955925

Rayuwar farko gyara sashe

An haife shi a Jalandhar, Punjab. Ya kuma mutu a wani hatsarin jirgin sama a Bahawalpur Punjab. Kafin ya zama shugaban ƙasa, ya kasance babban mai kula da harkokin shari'a daga 1977, lokacin da aka ayyana dokar ta-baci a karo na uku a tarihin ƙasar.

Sana'a gyara sashe

Ana kallon mulkinsa a matsayin ɗaya daga cikin gwamnatocin da suka fi daɗewa a Pakistan, yayin da yayi mulki shekaru tara. Ya kasance mummunan lokaci ga yawancin mutanen Pakistan. Ya kuma taimaka wa Amurka wajen yaƙar Tarayyar Soviet a lokacin yakin Soviet a Afganistan kuma a cikin haka ya lalata ƙasarsa.[ana buƙatar hujja] ]

Mutuwa gyara sashe

 
Kabarin Zia a Islamabad

Zia ya mutu a wani hatsarin jirgin sama a ranar 17 ga Agusta 1988. Bayan shaida wata zanga-zangar tankar M1 Abrams ta Amurka a Bahawalpur, Zia ya bar ƙaramin garin da ke lardin Punjab da jirgin C-130B Hercules. Jirgin ya tashi daga filin jirgin saman Bahawalpur kuma ana sa ran isa filin jirgin saman Islamabad.[3] Ba da daɗewa ba bayan sun tashi lafiya sai jirgin ya kwace daga sarrafawa Shaidu da suka ga jirgin sama a iska daga baya sun yi iƙirarin cewa yana tafiya ne bisa kuskure, sannan ya nutse hanci kuma ya fashe a sakamakon tasiri. Baya ga Zia, wasu 31 sun mutu a hatsarin jirgin, ciki har da shugaban kwamitin hadin gwiwa na rundunar Janar Akhtar Abdur Rahman, na kusa da Zia, Birgediya Siddique Salik, jakadan Amurka a Pakistan Arnold Lewis Raphel da Janar Herbert M. Wassom, shugaban tawagar taimakon sojojin Amurka zuwa Pakistan. [4] Ghulam Ishaq Khan, shugaban majalisar dattijai ya sanar da mutuwar Zia ta rediyo da talabijin. Abubuwan da ke tattare da mutuwarsa sun haifar da ra'ayoyi da yawa na makirci. Akwai rade-radin cewa Amurka, Indiya, Tarayyar Soviet (a matsayin ramuwar gayya ga goyon bayan Pakistan ga mujahidai a Afganistan ) ko kuma kawancen su da kungiyoyin cikin gida a cikin sojojin Zia ne suka haddasa lamarin.

An kafa kwamitin bincike domin gudanar da bincike kan hatsarin. A karshe ya kara da cewa 'mafi yiwuwar musabbabin hadarin shi ne wani laifi na zagon kasa da aka aikata a cikin jirgin'. Har ila yau, an ba da shawarar cewa an saki iskar gas mai guba wanda ya raunana fasinjoji da ma'aikatan jirgin, wanda zai bayyana dalilin da ya sa ba a ba da siginar Mayday ba. An kuma yi ta cece-kuce kan wasu bayanai da suka shafi bayanan binciken. Ba a samo na'urar rikodin jirgin (baƙin baƙar fata) bayan hadarin duk da cewa jirgin C-130 na baya ya sanya su.

Maj. Janar Mahmud Ali Durrani, wanda wasu jama'a da dama a Pakistan da kuma jakadan Amurka a Indiya na lokacin John Gunther Dean suka yi zargin cewa ya nace da Shugaba Zia ya ziyarci zanga-zangar. babban wanda ake zargi da faruwar lamarin. Daga baya ya yi ikirarin cewa rahotannin hannu Isra'ila da Indiya a hadarin jirgin Zia kawai hasashe ne kuma ya yi watsi da sanarwar da tsohon shugaban kasar Ghulam Ishaq Khan ya bayar cewa jirgin shugaban kasar ya tashi a iska. Durrani ya bayyana cewa jirgin na Zia ya lalace yayin da yake sauka.

Laftanar Janar Hameed Gul, shugaban hukumar leƙen asiri ta Inter Services na Pakistan a lokacin, ya ba da shawarar cewa watakila Amurka ce ta ɗauki alhakin kai harin, duk da cewa an kashe jakadan Amurka da hadimin soji. Ya shaidawa jaridar The Times cewa an kashe shugaban na Pakistan ne a wata makarkashiyar da ta shafi "ikon waje".

Nassoshi gyara sashe

  1. "Mohammad Zia-ul-Haq | president of Pakistan". Encyclopedia Britannica (in Turanci). Retrieved 2020-06-22.
  2. Krishnan, Revathi (2019-08-17). "Zia-ul-Haq, the Stephanian Pakistani dictator who feared Indira Gandhi". ThePrint (in Turanci). Retrieved 2020-06-22.
  3. Harro Ranter (17 August 1988). "ASN Aircraft accident Lockheed C-130B Hercules 23494 Bahawalpur Airport (BHV)". aviation-safety.net. Retrieved 24 March 2016.
  4. Foreign affairs Pakistan by Pakistan.