Farfesa Gabriel Jimoh Afolabi Ojo (1929-2020) malamin Najeriya ne kuma jagora a Cocin Katolika . An haife shi a ranar 1 ga Nuwamba, 1929, a Ado-Ekiti, Nigeria, kuma ya yi tafiya mai ban sha'awa a fannin ilimi da hidima ga al'ummarsa da mai imani.[1]

GJ Afolabi Ojo
Rayuwa
Haihuwa Ado Ekiti, 1 Nuwamba, 1929
ƙasa Najeriya
Mutuwa Ikeja, 30 ga Augusta, 2020
Sana'a
Sana'a masanin yanayin ƙasa
Wurin aiki Osogbo
Kyaututtuka

Farkon Rayuwa da Ilimi gyara sashe

Ya fara karatunsa ne a makarantar Katolika ta St. George da ke Ado-Ekiti, inda ya yi makarantar firamare daga 1936 zuwa 1942. Daga baya, ya halarci Kwalejin Horas da Jama’a ta St. John Bosco da ke Ubiaja (1944-1945) kuma ya samu shaidar kammala karatunsa na Senior Cambridge a watan Disamba 1948. Da yake nuna himmarsa ga koyo, ya sami takardar shedar firamare ta Malamai a shekarar 1950 da kuma Matriculation na Landan a watan Yuni 1951.

A shekarar 1953, Prof. Ojo ya tafi Jami'ar Kasa ta Ireland don ƙarin karatu. A can, ya sami wani abu mai ban mamaki ta hanyar kammala karatunsa da manyan maki (First Class Honours) a 1956, ya zama dan Afirka na farko da ya yi haka a fannin Geography da Economics daga makarantarsa. Tafiya ta ilimi ta ci gaba, kuma ya sami digiri na Master of Arts tare da mafi girma a cikin 1957. Daga baya, ya sami Ph.D. daga wannan makaranta a 1963.

Sana'a gyara sashe

Prof. Ojo ya fara aikin koyarwa a shekarar 1946 a Ado-Ekiti. Daga nan ya zama malami a kwalejin St. Joseph da ke jihar Ondo sannan ya zama mataimakin shugaban makarantar. A watan Oktoba na shekarar 1959, ya zama malami a Kwalejin Kimiyya da Fasaha ta Najeriya da ke Enugu, kuma ya zama Shugaban Sashen da sauri a 1960-1961. Ya kuma kasance daya daga cikin membobin farko na Jami'ar Ife, inda ya zama Shugaban riko na Sashen Geography a 1962. Ranar 1 ga Oktoba, 1970, ya zama Farfesa na Geography. Prof. Ojo ya kuma yi aiki a matsayin shugaban tsangayar ilimin zamantakewa a 1972 sannan kuma ya zama shugaban tsangayar gudanarwa daga 1976 zuwa 1977.

Bayan aikin da ya yi a fannin ilimi, Farfesa Ojo ya taka rawar gani wajen samar da damar koyo daga nesa a Najeriya. Ya jagoranci kwamitin tsare-tsare na Budaddiyar Jami’ar Nijeriya a shekarar 1980-1981, sannan ya zama Mataimakin Shugaban Jami’ar Budaddiyar Jami’ar Nijeriya na farko daga 1981 zuwa 1984.

Baya ga rayuwarsa ta ilimi, Prof. Ojo ya kasance memba na cocin Katolika, inda ya rike mukamai daban-daban. Ya kasance sakataren kungiyar Katolika ta kasa (CLCN) na kasa daga 1973 zuwa 1981 sannan ya zama shugaban majalisar Laity na kasa daga 1986 zuwa 1994. An gane sadaukarwarsa ga Cocin Katolika lokacin da ya karɓi Papal Knighthood na Knight na St. Gregory Mai Girma a 1975.

Littattafai gyara sashe

Ga jerin littattafan da Farfesa Gabriel Jimoh Afolabi Ojo ya rubuta:[2]

  • Yoruba Palaces: Ilimi kan ƙasar Yarbawa - Jami'ar London Press, 1966.[3]
  • Yoruba Culture: Binciken Kasa - University of London Press, 1966.[4]
  • Wallafar haɗin gwiwa "Geography for Us" - Littafi na ɗaya da na biyu, 1967.[5]
  • Objective Questions and Answers in School Certificate and General Certificate of Education; Ordinary Level Geography" - Parts I and II, 1968, 1969.[2]
  • Our Home Land - 1969."Abubuwan Geography na Jiki da na Dan Adam" - Littafi na Uku, Huɗu, da na Biyar, 1971.[2]
  • North America and Monsoon Asia - 1973.[2]
  • Europe and Union of Soviet Socialist Republics - 1974.[2]
  • West Africa - A cikin jerin Littattafan Bayanan kula taswira W.M. Collins Sons and Company Ltd, Glasgow, Ed., 1972.[2]
  • Ed., The Church And The State in Education, 1981.[2]
  • Co-editor, The History of The Catholic Church in Nigeria, 1982.[2]
  • Co-ed., Ten Years of The National Laity Council of Nigeria: The Role of The Layperson in the Church In Nigeria," 1986.[2]
  • Co-ed., Activities of the Laity at the Parish Level, 1986.[2]
  • Co-editor, The Soul of The Nation," 1986.[2]
  • Co-editor, The Laity And The New Era of Evangelisation, 1987.[2]
  • Co-ed., The Spirituality Of Laypersons, 1990.[2]

Kyauta da karramawa gyara sashe

Prof. An kuma san Ojo a fannin ilimi da ƙwararru. An nada shi ɗan ƙungiyar Geographical Association of the Union of Soviet Socialist Republics (USSR) kuma ya sami lambar girmamawa a matsayin mai hawan dutse a Jihar West Virginia, Amurka. A shekara ta 2004, an karrama shi da mukamin kwamandan rundunar ‘yan sandan Nijar (CON) saboda hazakar da ya yi wa Nijeriya da bil’adama.

Rayuwa ta sirri gyara sashe

A cikin rayuwarsa, Farfesa Gabriel Jimoh Afolabi Ojo ya auri Florence Bukunola Ojo (nee Adeyanju), kuma sun haifi 'ya'ya maza uku da mata uku. Gudunmawarsa ga ilimi, Cocin Katolika, da al'ummarsa sun bar tasiri mai dorewa. Rasuwar sa a ranar 30 ga Agusta, 2020, ta nuna ƙarshen rayuwa mai ban mamaki da tasiri.

Nassoshi gyara sashe

  1. "Renowned Academic, Afolabi Ojo, Passes on at 90 – THISDAYLIVE". www.thisdaylive.com. Retrieved 2023-10-02.
  2. 2.00 2.01 2.02 2.03 2.04 2.05 2.06 2.07 2.08 2.09 2.10 2.11 2.12 Udo, Mary (2017-02-07). "OJO, Prof. Gabriel Jimoh Afolabi". Biographical Legacy and Research Foundation (in Turanci). Retrieved 2023-10-02.
  3. Jones, D. H. "Signposts to the Yoruba and Afins - Yoruba Culture. A Geographical Analysis. By G. J. Afolabi Ojo. University of Ife and University of London Press Ltd., 1966. Pp. 303, plates, maps, tables. 30s. - Yoruba Palaces. A Study of the Afins of Yorubaland. By G. J. A. Ojo. London: University of London Press, 1966. Pp. 110, plates, figures, 12s. 6d". The Journal of African History (in Turanci). 9 (3): 482–484. doi:10.1017/S0021853700008707. ISSN 1469-5138.
  4. "Yoruba Culture a Geographical Analysis by Ojo G J Afolabi - AbeBooks". www.abebooks.com (in Turanci). Retrieved 2023-10-02.
  5. "Amazon.co.uk". www.amazon.co.uk (in Turanci). Retrieved 2023-10-02.