Osogbo
Osogbo (lafazi: /oshogbo/) birni ne, da ke a jihar Osun, a ƙasar Najeriya. Shi ne babban birnin jihar Osun. Bisa ga ƙidayar jama'a a shekarar 2006, jimilar mutane 156,694 ne.[1]Birnin Osogbo ya kasance hedikwatar karamar hukumar Osogbo (wanda ke Unguwar Oke-Baale a cikin birnin) da karamar hukumar Olorunda (wanda ke yankin Igbonna a cikin birnin).[2] Yana da nisan kilomita 88 daga titin arewa maso gabashin Ibadan. Hakanan yana da nisan kilomita 108 (67 mi) ta hanyar kudu da Ilorin (babban birni kuma mafi girma a jihar Kwara) da kilomita 108 (67 mi) arewa maso yamma da Akure.[3] Osogbo tana da iyaka da Ikirun, Ilesa, Ede, Egbedore, Ogbomosho da Iragbiji kuma yana da sauƙin isa daga kowane yanki na jihar saboda yanayin tsakiyarta.[4] Yana da kimanin kilomita 48 daga Ife, kilomita 32 daga Ilesa, kilomita 46 daga Iwo, kilomita 48 daga Ikire da kilomita 46 daga Ila-Orangun; birnin yana da yawan jama'a kusan 200,000 da kuma kimar fili mai girman kilomita 126.[5] Lambar gidan waya na yankin ita ce 230.[6].
![]() | ||||
---|---|---|---|---|
![]() | ||||
| ||||
Wuri | ||||
| ||||
Ƴantacciyar ƙasa | Najeriya | |||
Jihohin Najeriya | jahar Osun | |||
Babban birnin | ||||
Yawan mutane | ||||
Faɗi | 731,000 | |||
• Yawan mutane | 15,553.19 mazaunan/km² | |||
Harshen gwamnati | Yarbanci | |||
Labarin ƙasa | ||||
Bangare na |
southwest (en) ![]() | |||
Yawan fili | 47 km² | |||
Altitude (en) ![]() | 320 m | |||
Bayanan Tuntuɓa | ||||
Lambar aika saƙo | 230 da 230212 | |||
Kasancewa a yanki na lokaci | ||||
Tsarin lamba ta kiran tarho | +234 |
Wannan mukalar bata da Reference (Manazarta) ko daya, ka taimaka ta hanyar samar da Manazarta daga littafi ko yanar gizo, duba wannan shafin domin samun masaniya akan yanda zaka samar da Reference (Manazarta) a cikin wannan mukalar.
![]() |

Kayan more rayuwa da Alqalumma
gyara sasheOsogbo yana kan layin dogo daga Legas[7] zuwa Kano. An santa da makarantar koyar da fasaha ta Osogbo da kuma ginin Kasuwar Oja Oba, wanda aka ce gidan tsohon Oba ne, a cikin yadi na babban masallacin Osogbo.
Osogbo ita ce cibiyar kasuwanci ga yankin noma. Ana noman amfanin gona irin su dawa, rogo, hatsi, da taba. Ana noman auduga ana yin saƙa. Har ila yau, gida ne ga otal-otal da yawa da filin wasan ƙwallon ƙafa mai ɗaukar nauyin 10,000 da ƙungiyar ƙwallon ƙafa ta biyu.
Galibin al’ummar ‘yan kabilar Yarbawa ne. A cikin 1988, kusan kashi 27% na al'ummar ƙasar sun tsunduma aikin noma a matsayin aikinsu na farko, 8% 'yan kasuwa ne kuma kusan kashi 30% ma'aikata da malamai ne.
Al,ada
gyara sasheOsogbo, wani lokaci ana kiransa "Ilu Aro" (Gidan Tie da Rini), babbar cibiyar rini ne.[8] Masana'antar gargajiya na ɗaya daga cikin manyan masana'antu na Osogbo kuma nau'ikan Adire daban-daban na Osogbo sun haɗa da Raffia Resist-Adire Oniko, Stitch Resist-Adire Alabere, Starch Resist-Adire Eleko, Wax Batik-Adire Alabele.[9] Har ila yau, masana'antu da yawa sun fara haɓaka bayan samun 'yancin kai, musamman ƙananan masana'antun da ke da hannu a cikin yadudduka, yin kumfa, da fensir. Gwamnatin Najeriya ta mayar da Osogbo babbar cibiyar bunkasa masana’antu a shekarun 1970. Har ila yau Osogbo gidan jarumi ne kuma mai wasan kwaikwayo Duro Ladipo [10] da kuma malamin addinin Musulunci Sheikh Adelabu.
Osogbo ita ce wurin da ake gudanar da bikin Osun-Osogbo a duk shekara a gefen kogin Osun. Bikin ya ta'allaka ne akan tsattsarkan kurmin kogin Osun, [11] wanda UNESCO ce ta tarihi ta duniya.[12]
Har ila yau birnin yana da gida ga ƙungiyoyi da ƙungiyoyi masu ci gaba da yawa, irin su Osogbo Descendants Progressive Union (ODPU; tsohon Osogbo Progressive Union - OPU), Mbari Mbayo Club for African writers, artists and musicians, [13] the Osogbo Professionals' Initiative (OPI), the Osogbo Descendants Progressive Union, the Osogbo Development Action Group (Osogbo Development Action Group) ta kasa (Osogbo Club Development Club) (SU) (OSC), the Ataoja Palace Project Initiative (APPI), United Associates Osogbo da Igbonna Progressive Club.[14]
Ambaliya
gyara sasheMutanen Osogbo, Erin-Osun, da Ilobu, musamman, ba su san abin da ke shirin yi musu ba a lokacin da sama ta yi ruwan sama a ranar Talata, 3 ga Agusta, 2021.
Sabanin ambaliyar ruwa da aka yi a baya a jihar, wanda ya biyo bayan wani gargadi daga hukumar hasashen yanayi ta Najeriya, ruwan sama da aka kwashe kusan sa’o’i 8 ana yi kamar dan fashi a cikin dare ya bar labarin bakin ciki da hawaye da kuma jini da safe. Babban birnin jihar, Osogbo, ya fi shafa, yayin da kuma barnar ta yadu zuwa sauran al'ummomi. Ibu-Amo, Oke-Arungbo, Oke-Ayepe, Powerline, Gbonmi, Oke-Baale, Obalende, Obate, Oke-Oniti Alekuwodo, da Oke Awesin dake cikin Erin-Osun wasu daga cikin yankunan da abin ya shafa kamar yadda kogin Osun, rafi Awesin, da kuma kogin Opopo ya mamaye iyakokinsu.[15]
Yanayi
gyara sasheOsogbo tana da yanayi na wurare masu zafi tare da ruwan sama da matsakaicin zafin shekara na 25.5 digiri Celsius (digiri 77.8 Fahrenheit) da 1361 Millimeters (53.6 inci) na hazo.
[16] Wani bayanan da ke nuna zafin Osogbo a 30.28 ° C (86.5 ° F) kuma ya fi 0.82% sama da matsakaicin Najeriya, yawanci yana karɓar kimanin milimita 136.44 (5.37 inci) na hazo kuma yana da 253.78 na ruwan sama (69.53% na lokacin shekara).[17]
Manazarta
gyara sashe- ↑ Jiboye, Adesoji David (1 March 2014). "Significance of house-type as a determinant of residential quality in Osogbo, Southwest Nigeria". Frontiers of Architectural Research. 3 (1): 20–27. doi:10.1016/j.foar.2013.11.006. ISSN 2095-2635
- ↑ Jiboye, Adesoji David (1 March 2014). "Significance of house-type as a determinant of residential quality in Osogbo, Southwest Nigeria". Frontiers of Architectural Research. 3 (1): 20–27. doi:10.1016/j.foar.2013.11.006. ISSN 2095-2635.
- ↑ Akpootu, D. O.; Rabiu, A. M. (15 November 2019). "Empirical Models for Estimating Tropospheric Radio Refractivity Over Osogbo, Nigeria". The Open Atmospheric Science Journal. 13 (1): 43–55. doi:10.2174/1874282301913010043
- ↑ Osogbo | Location, History, Facts, & Population". Encyclopedia Britannica. Retrieved 29 May 2020.
- ↑ Jiboye, Adesoji David (1 March 2014). "Significance of house-type as a determinant of residential quality in Osogbo, Southwest Nigeria". Frontiers of Architectural Research. 3 (1): 20–27. doi:10.1016/j.foar.2013.11.006. ISSN 2095-2635
- ↑ "Post Offices- with map of LGA". NIPOST. Archived from the original on 26 November 2012. Retrieved 20 October 2009.
- ↑ "Osogbo | Location, History, Facts, & Population". Encyclopedia Britannica. Retrieved 29 May 2020.
- ↑ Fidelis, Abigail (23 August 2018). "Osun state: facts, numbers, peculiarities". Legit.ng - Nigeria news. Retrieved 25 June 2021
- ↑ "VisitNigerianow - 📸📝 @artbeatblaze O S O G B O Osogbo, sometimes called "Ile Aro" (home of dyeing), is a major dyeing center.The traditional industry is one of the major industries of Osogbo and the different types of Adire in Osogbo includes Raffia Resist-Adire Oniko, Stitch Resist-Adire Alabere, Starch Resist-Adire Eleko, Wax Batik-Adire Alabele. Osogbo, Osun State. Brown Roof Cities. #visitnigerianow #visitnigeria #explorenigeria #vnnmovement #visitosun #exploreosun #vnnmovementosun #osunstate | Facebook". ms-my.facebook.com (in Malay). Retrieved 20 July 2022.
- ↑ VisitNigerianow - 📸📝 @artbeatblaze O S O G B O Osogbo, sometimes called "Ile Aro" (home of dyeing), is a major dyeing center.The traditional industry is one of the major industries of Osogbo and the different types of Adire in Osogbo includes Raffia Resist-Adire Oniko, Stitch Resist-Adire Alabere, Starch Resist-Adire Eleko, Wax Batik-Adire Alabele. Osogbo, Osun State. Brown Roof Cities. #visitnigerianow #visitnigeria #explorenigeria #vnnmovement #visitosun #exploreosun #vnnmovementosun #osunstate | Facebook". ms-my.facebook.com (in Malay). Retrieved 20 July 2022.
- ↑ Joseph M. Murphy; Mei Mei Sanford. Reviewed Work(s): Osun across the Waters: A Yoruba Goddess in Africa and the Americas. The International Journal of African Historical Studies > Vol. 34, No. 3 (2001)
- ↑ Peter Probst. Osogbo and the Art of Heritage. Monuments. Deities, and Money. Bloomington: Indiana University Press, 2011
- ↑ Mbari Mbayo Club | African arts club". Encyclopedia Britannica. Retrieved 30 May 2020.
- ↑ Osogbo Progressive Union: An Indivisible Body". OsunDefender. 1 March 2022. Retrieved 20 July 2022.
- ↑ How flood ravaged communities in Osogbo, Erin-Osun". www.vanguardngr.com. Retrieved 24 September 2023.
- ↑ "Osogbo Weather & Climate | Temperature & Weather By Month - Climate-Data.org". en.climate-data.org. Retrieved 25 November 2022.
- ↑ "Osogbo, Osun, NG Climate Zone, Monthly Averages, Historical Weather Data". weatherandclimate.com. Retrieved 10 August 2024.