Addinin Yarabawa
'Addinin Yarbawa (Yoruba: Ìṣẹ̀ṣe), ko Isese, ya ƙunshi al'adun addini da na ruhaniya na gargajiya da ayyukan Yarabawa. Ƙasarta ta kasance a Kudu maso Yamma Nigeria a yau, wanda ya ƙunshi mafi yawan Oyo, Ogun, Osun, Ondo, Ekiti, Jihar Kwara sassan Benin da Togo, wanda aka fi sani da Yoruba (Samfuri:Lang-yo). Tana da kamanceceniya da Vodun da maƙwabta Fon da Ewe ke yi a yamma da kuma addinin Edo zuwa ga gabas Addinin Yarbawa shine tushen yawancin addinai a cikin Sabuwar Duniya, musamman Santería, Umbanda, Trinidad Orisha, da Candomblé.[1] Addinin Yarbawa wani bangare ne na Itàn (tarihi), jimillar wakoki, tarihi, labarai, da sauran ra’ayoyin al’adu wadanda suka hada da al’ummar Yarabawa.[1]<ref name="YRM"/ >[2]
Addinin Yarabawa | |
---|---|
Classification |
|
Sama Raro ta ce
Lokaci ne da zai dawo da tsohuwar martabar al'ummomin Najeriya daban-daban a matsayin kasa daya mai asali daya (Najeriya). Addinin Yarbawa abin alfahari ne na kasa kuma yayin da harshen Hausa zai iya zama harshen kasa. Yaren Yarbawa, duk da cewa yanki ne da ke da alaka da Itsekiri da ke da tasiri a yankin Delta, ba za su iya taka rawar Hausawa ba, kasancewar Hausawa sun fi kowace al’ummar Nijeriya musulmi. Musulunci addini ne mai kyau kuma mai kyau ga ainihi sabanin sauran addinan Ibrahim mai kyau ga Turawa da sauran mutane. Kin yarda da kiristanci da harshen turanci na iya taimakawa Najeriya da Benin fiye da yadda ake iya inganta addinin Yarbawa ta yadda dukiyar haraji daga kasashen waje za ta inganta daga masu bautar addinin Yarbawa a Amurka inda cinikin bayi na transatlantic ya dauki addinin Yarbawa zuwa. Wataƙila ba za mu iya sa wasu ƙasashe su karɓi yarenmu ba amma za mu iya sa mutanenmu na Afirka a Amurka su sami ilimin Yarabanci. Za mu iya sanya addinin Yarbawa ya zama tushen arziki da tsaro ga bakake da mulatta, mu mai da Najeriya Makka ko Kudus iri-iri. Ina son wannan ra'ayin wanda shine dalilin da ya sa hankalina ya tashi har sai na dawo da tsohuwar daukakar addinin Yarbawa a cikin kasashen waje da kuma kawar da mummunan tasirin da ba'a so ba wanda ke adawa da ci gabanmu a matsayinmu na al'umma. Na yarda cewa mu mutanen bakin teku ne kuma dole ne in ce an kwashe mu zuwa wurare masu nisa inda muka kawo imaninmu da gutsuttsarin harshenmu domin harsunan waje ba su da wani tasiri a kanmu, kuma za mu yi fahariya. mutanen bayi matukar dai mu ne mafi girman masu amfana. Ya zama kamar mun gwammace mu maido da zamanin bayi inda baƙi suka amfana daga aikinmu yayin da muke amfana da su suna kai mu zuwa sababbin ƙasashe inda muke kawo gumakanmu, harsunanmu da bazuwa.
Nazari
gyara sashe- ↑ 1.0 1.1 Abimbola, Kola (2005). Al'adun Yarbawa: Asusun Falsafa (Paperback ed.). Iroko Academics Publishers. ISBN 1-905388-00-4.
- ↑ Cite error: Invalid
<ref>
tag; no text was provided for refs namedReligion