Yankunan Forcados da Badjibo yankuna ne guda biyu dake kusa da kogin Niger, Najeriya ta yau, da Ingila ta bawa Faransa haya a karkashin yarjejeniyar Anglo-Faransa ta 1898. Faransa ce ta same su bayan tafiye-tafiye da dama tare da Nijar, ta hanyar Hourst (1894), [1] Granderye (1898-99), Touté (1895 da 1899-1900), [2] [3] da Lenfant (1901). -02, da sauransu. ). [4] Faransa ta so ta tantance ko za a iya samar wa yankunan da take mulka na Sudan cikin sauki ta hanyar kogin Nijar maimakon ta hanyar Dakar ta gargajiya.

Yankunan Forcados da Badjibo
Taswirar daular Faransa ta mulkin mallaka, tana nuna Forcados da Badjibo a Najeriya

Sharuɗɗan yarjejeniya gyara sashe

 
1907 taswirar Jamus yana nuna Forcados (wanda aka ja layi) da Badjibo

An tabbatar da Yarjejeniyarta hanyar sanya hannu a ranar 20 ga watan Mayun 1903 sun ƙayyade sharuddan hayar ga mukala ta 8 na yarjejeniyar 14 ga watan Yunin 1898 da Ministan Harkokin Wajen Faransa Théophile Delcassé, da Sir Edmund Monson, Jakadan Birtaniya a Faransa. An dai cimma wannan yarjejeniya ne a cikin shirin Entente na hadin gwiwa tsakanin kasashen biyu, wanda ya kawo karshen zaman tankiya da fafatawa a kan yankuna a nahiyar Afirka, kuma bisa wanan tsarin ‘yancin zirga-zirgar jiragen ruwa na tsawon lokaci a Nijar.

Kowane yanki da aka bada hayar ya kai girman kimanin hekta 47 ( kasa da murabba'in mil 0.2) kuma an keɓe shi don sauke kaya, adanawa da jigilar kayayyaki, tare da mazauna yankin ga ma'aikatan da aka yi amfani da su don waɗannan dalilai tare da iyalai da bayinsu. Yarjejeniyar ta kasance na tsawon shekaru talatin a kowane hali, kuma ta haɗa da sharuɗɗa kamar buƙatu don rufe yankin da hana ciniki. An saita hayar shekara-shekara akan franc ɗaya a shekara.

An ambaci wadannan yankuna da aka ambata a cikin littattafan Faransanci a 1926 [5] kuma an bayyana su a matsayin waɗanda ba a mamaye su a cikin 1929. [6] amm ba a sabunta yarjejeniyar ba a ƙarshen farkon lokacin shekaru talatin.

Forcados gyara sashe

An sanya wa sunan 'Forcados' (ma'ana 'forked') daga 'yan kasuwancin bayi na Portugal wanda suka fara zuwa bincika yankin Neja Delta a jihar Bayelsa na yanzu. Wurin da aka ba da hayar yana da siffar trapezoid, tare da ɗan gaba daga gefen kogin Forcados kusa da ƙauyen Gula, daura da Ogidiba, kuma yana da nisan mita 700 daga bakin ruwa. Ko da yake ba a sanya hannu ba har sai 1903, an yi la'akari da yarjejeniyar za ta ci gaba har tsawon shekaru talatin daga ranar 28 ga watan Yuni 1900 kuma yankin da aka yi hayar ya kasance ƙarƙashin doka a lokacin da ake aiki a British Southern Nigeria Protectorate . [7]

Badjibo gyara sashe

Yankin Badjibo (Kada a dauke shi da wuri mai irin sunan a Gabon ) yana cikin mahadar Nijar tare da Doko mafi ƙanƙanta, [8] kimanin nisan 36. km daga saman Jebba zuwa ƙasa daga Boussa rapids inda Mungo Park ya mutu. Ya kunshi wani fili mai siffar kwatankwacin kwatankwacinsa, mai gabar ruwa 400m da zurfin mita 200, daura da kauyen Badjibo. Ya kasance kusa da Fort Arenberg, wanda Georges Joseph Toutée ya kafa a cikin 1895 kuma mai suna don girmama Auguste d'Arenberg kafin a watsar da shi. Saboda wannan dalili, wani lokaci ana kiransa da Arenberg enclave. Ko da yake ba a sanya hannu ba har sai 1903, an yi la'akari da cewa yarjejeniyar ta fara aiki a ranar 5 ga Yuni 1900 kuma yankin ya kasance a karkashin doka sannan yana aiki a karkashin British Northern Nigeria Protectorate . [9]

Duba kuma gyara sashe

  • Mallakar Najeriya
  • Jerin abubuwan mallakar Faransanci da mazauna
  • Kogin Niger
  • Faransa Yammacin Afirka
  • Scramble for Africa

Littafi Mai Tsarki gyara sashe

Lupton, Kenneth, 'Rarrabuwar Borgu a 1898 da Faransanci a Najeriya, 1900-1960', Journal of the Historical Society of Nigeria, 12.3-4 (1984), 77-94

Manazarta gyara sashe

  1. Empty citation (help)
  2. Empty citation (help)
  3. Empty citation (help)
  4. Empty citation (help)
  5. M.Fallex et A.Mairey, La France et ses colonies (classe de première), Delagrave, 1926 : « la France possède deux enclaves dans la Nigéria britannique, avec entrepôts et appontements : Badjibo et la rivière Forcados, sur le bas Niger ».
  6. Bintou Sanankoua (ed). Les États-nations face à l'intégration régionale en Afrique de l'Ouest: le cas du Mali, Karthala Editions 2007 vol. 2 p.60
  7. Sir E. Hertslet, The Map of Africa by Treaty, Routledge, 2012 p. 814
  8. Michael J. Strauss, Territorial Leasing in Diplomacy and International Law, Brill, 2015 p.246
  9. Sir E. Hertslet, The Map of Africa by Treaty, Routledge, 2012 p. 812

Hanyoyin haɗi na waje gyara sashe