Tun Sulaiman bin Ninam Shah (2 ga watan Janairun shekarar 1920 - 5 ga watan Yulin shekarar 2003), ɗan kasuwa ne kuma tsohon ɗan siyasa na Malaysian[1]Ya kuma kasance tsohon memba na Majalisar Jihar Johore na Muar Coastal (1954-1959) da Majalisar Dokokin Jihar Johor na Parit Jawa (1959-1964), tsohon Dewan Negara">Sanata (1979-1985) da Mataimakin Shugaban 6 na Dewan Negara (1982-1985). Yana daya daga cikin wadanda suka kafa kungiyar United Malays National Organisation (UMNO) kuma tsohon shugaban dindindin na UMNO (1976-2003).[2]

Sulaiman Ninam Shah
Rayuwa
Haihuwa Sarang Buaya (en) Fassara, 2 ga Janairu, 1920
ƙasa Maleziya
Mutuwa 5 ga Yuli, 2003
Karatu
Harsuna Harshen Malay
Sana'a
Sana'a ɗan siyasa da ɗan kasuwa
Kyaututtuka
Imani
Addini Musulunci
Jam'iyar siyasa United Malays National Organisation (en) Fassara

Iyali gyara sashe

An haifi Sulaiman a Kampung Sarang Buaya, Muar, Johor ga cakuda Musulmi na ƙasar Indiya da Malay.[3] Ya auri Rose Othman a shekarar 1946, kuma ma'auratan suna da 'ya'ya maza shida da mata uku masu suna, Datin Faridah, Datuk Kadar Shah, Mohd Shah, Othman, Zainal Abiddin, Mariam, Hassan, Mohd Nathir da Intaan Rogayah.

Rayuwar Farko gyara sashe

Sulaiman ya fara aikinsa a matsayin dan sanda a Johor a shekarar 1939. Shekaru uku bayan haka lokacin da Malaya ke ƙarƙashin mamayar Japan, an inganta shi a matsayin Jami'in Motocin 'yan sanda kuma daga baya a matsayin Mataimakin Superintendent na' yan sanda (ASP) don aiki a matsayin Shugaban' yan sanda na gundumar Muar har zuwa mika wuya ga Japan a shekarar 1945. A lokaci guda, Sulaiman ya fara shiga kasuwanci ta hanyar bude jaridu, mujallu da kantin littattafai a Muar. Sulaiman a cikin shekara mai zuwa ya sami nasarar samun kwangila don samar da kayan abinci ga Asibitin Muar. A cikin shekarun 1970s, ya fara kamfani na haɗin gwiwa wanda ya buɗe gidan man dabino a Segamat.

Daga baya an zaɓi Sulaiman a matsayin shugaban da kuma darektan kamfanoni irin su Budget Rent-A-Car, Laksamana Tour, Top Coach Builder, Malacca-Singapore Ekspress, Pelaburan Johor Bhd., T & T Properties, Menara Landmark da kuma Bank Rakyat.[4]

Siyasa gyara sashe

Sulaiman ya shiga siyasa tun lokacin da aka kafa UMNO a shekara ta 1946. A babban zaɓen Malaya na farko a shekara ta 1954, kafin samun 'Yancin kai, ya yi takara a matsayin dan takarar Jam'iyyar Alliance kuma ya lashe kujerar Muar Coastal don zama memba na Majalisar Jihar Johore . A babban zaben Malayan na biyu a shekarar 1959, ya sake tsayawa takara a karkashin jam'iyyar Alliance kuma ya sami nasarar kayar da dan takarar Jam'iyyar Musulunci ta Pan-Malayan (PMIP) tare da kuri'u 7,020 mafi rinjaye don zama Dan majalisa na jihar Johor don kujerar Parit Jawa. Koyaya, yana da yanayin zuciya wanda ya sa ya janye daga sake tsayawa takara a Babban zaben shekara ta 1964.

Ya ci gaba da matsayinsa na Mataimakin Shugaban Sashen Muar na UMNO har zuwa shekarar 1967. A shekara mai zuwa an zabe shi a matsayin Babban Shugaban UMNO Malaysia a shekara ta 1976 kafin a zabe shi a shekarar 1978. Ya rike mukamin har zuwa mutuwarsa a shekara ta 2003.

An kuma naɗa Sulaiman a matsayin Sanata a Dewan Negara na wa'adi biyu daga shekarar 1979 zuwa 1985 wanda aka zaɓe shi a matsayin Mataimakin Shugaban kasa a karo na biyu.

A ranar 22 ga watan Yuni, shekarar ta 2002, da karfe 5:50 na yamma, yayin da taron UMNO ke gab da kammalawarsa, Firayim Minista Mahathir Mohamad ba zato ba tsammani ya sanar da murabus dinsa daga mukamin shugaban UMNO da Firayim Ministan, wanda ya haifar da martani mai karfi daga duk wanda ke wurin. Sulaiman, wanda ke jagorantar taron, ya tashi tsaye ya yi magana a cikin ƙoƙari na neman kowa ya kasance cikin kwanciyar hankali. Daga baya, Sulaiman ya sanar da hutun minti 10 don taron.[5]

Mutuwa gyara sashe

A watan Yunin shekara ta 2003, Sulaiman bai iya shugabanci taron 54 na UMNO ba saboda matsalolin kiwon lafiya.[6] Wannan taron ya kasance na karshe kafin Firayim Minista da Shugaban UMNO Mahathir Mohamad ya yi ritaya. Sulaiman ya nuna takaici da bakin ciki game da rashin iya halarta.[7] Mahathir daga baya ya yi addu'o'i don warkewa cikin sauri a lokacin taron.[8]

A ranar 5 ga watan Yulin shekara ta 2003, Sulaiman, mai shekaru 83, ya mutu daga cutar sankarar jini, a Cibiyar Kiwon Lafiya ta Pantai, Kuala Lumpur . An binne shi a ƙabari na Musulmi na 6th Mile, Jalan Bakri, Bukit Bakri, Muar, Johor .[9][10] Bayan ya ziyarci gidan makoki don ya ba da ta'aziyya, Mahathir ya nuna godiya sosai ga gudummawar da ya bayar ga UMNO da al'umma.[11][12]

Darajar Malaysia gyara sashe

  • : Aboki na Order of the Defender of the Realm (JMN) (1976) Kwamandan Order of Loyalty to the Crown of Malaysia (PSM) - Tan Sri (1984) Kwamandan Order for the Defender the Realm - Tan Sri (1994) Babban Kwamandan Order and Loyalty of the Crown of Malaysian (SSM) - Tun (2001)   Malaysia
    •   Aboki na Order of the Defender of the Realm (JMN) (1976)[13]
    •   Kwamandan Order of Loyalty to the Crown of Malaysia (PSM) - Tan Sri (1984)[14]
    •   Kwamandan Order of the Defender of the Realm (PMN) - Tan Sri (1994)[15]
    •   Babban Kwamandan Order of Loyalty to the Crown of Malaysia (SSM) - Tun (2001)[16]
  • : Knight Babban Kwamandan Order of the Crown of Johor (SPMJ) - Dato' (1970) Knight Babban Aboki na Order of Loyalty of Sultan Ismail of Johor, Dato'-1976) Sultan Ibrahim Medal (PIS) Star of Sultan Ismail (BSI)   Maleziya
    •   Knight Grand Commander of the Order of the Crown of Johor (SPMJ) - Dato' (1970)
    •   Knight Grand Companion na Order of Loyalty of Sultan Ismail na Johor (SSIJ) - Dato' (1976)
    •   Medal na Sultan Ibrahim (PIS)
    •   Tauraron Sultan Ismail (BSI)

Wuraren da aka sanya masa suna gyara sashe

An sanya wa wurare da yawa suna bayan shi, ciki har da:

  • Sekolah Menengah Kebangsaan Tun Sulaiman Ninam Shah, Muar, Johor. (makarantar sakandare da ta kasance SMK Jalan Junid wacce aka sake masa suna don girmama Tun Sulaiman Ninam Shah)
  • Taman Tun Sulaiman Ninam Shah (yanki kusa da Jalan Junid, Parit Sakai, Muar, Johor)
  • Jalan Sulaiman Ninam Shah 1 - Jalan Sulaiman Ninan Shah 6 (tituna na Taman Bunga Mawar, Muar, Johor)
  • Dewan Tun Sulaiman Ninam Shah (wani zauren da ke da manufa da yawa na Bangunan UMNO Muar, 123, Jalan Meriam, Taman Sri Tanjung, Muar, Johor)

Manazarta gyara sashe

  1. Tan Sri Sulaiman Ninam Shah Archived 2019-12-08 at the Wayback Machine. arkib.gov.my
  2. Umno co-founder Sulaiman Ninam Shah gone but not forgotten|New Straits Times|07-06-2003|Byline: Zubaidah Abu Bakar|Edition: New Sunday Times; 2*|Section: Nation|Column: In passing
  3. Kimma, Kurma and Karma|BY Sheikh Moinudeen Chisti Syed Abdul Kadir|Wednesday, 05 March 2008[permanent dead link]
  4. "Biographies - Sulaiman Ninam Shah|Able2Act". Archived from the original on 2016-03-05. Retrieved 2023-10-29.
  5. "Al Fatihah untuk Fadzil Noor; Terima kasih untuk PM". idealis-mahasiswa.tripod.com. 2002-06-23.
  6. "Chairman Sulaiman won't be there due to ill health". New Straits Times. 2003-06-19.
  7. "Sulaiman sedih tidak dapat hadir". Berita Harian (in Harshen Malai). 2003-06-19.
  8. "Perhimpunan tidak sama tanpa Sulaiman". Berita Harian (in Harshen Malai). 2003-06-20.
  9. "Umno permanent chairman dies". Bernama. The Star. 6 July 2003. Retrieved 14 April 2019.
  10. "Umno stalwart Tun Sulaiman dies at 83". New Sunday Times. 2003-08-06.
  11. "UMNO AMAT HARGAI JASA SULAIMAN, KATA DR MAHATHIR" (PDF). Bernama (in Harshen Malai). 2003-07-06.
  12. "Kehilangan besar kepada Umno, bangsa". Berita Minggu (in Harshen Malai). 2003-07-06.
  13. "Senarai Penuh Penerima Darjah Kebesaran, Bintang dan Pingat Persekutuan Tahun 1976" (PDF).
  14. "Senarai Penuh Penerima Darjah Kebesaran, Bintang dan Pingat Persekutuan Tahun 1984" (PDF).
  15. "Senarai Penuh Penerima Darjah Kebesaran, Bintang dan Pingat Persekutuan Tahun 1994" (PDF).
  16. "Senarai Penuh Penerima Darjah Kebesaran, Bintang dan Pingat Persekutuan Tahun 2001" (PDF).