Osun-Osogbo wani tsattsarka tsattsarka ne da ke gefen kogin Osun kusa da birnin Osogbo na jihar Osun ta Najeriya.

Osun-Osogbo
Osun-Osogbo
 UNESCO World Heritage Site
Wuri
Ƴantacciyar ƙasaNajeriya
JihaOsun
Ƙaramar hukuma a NijeriyaOsogbo
Coordinates 7°45′20″N 4°33′08″E / 7.7556°N 4.5522°E / 7.7556; 4.5522
Map
Karatun Gine-gine
Yawan fili 75 ha
Muhimman Guraren Tarihi na Duniya
Criterion World Heritage selection criterion (ii) (en) Fassara, World Heritage selection criterion (iii) (en) Fassara da World Heritage selection criterion (vi) (en) Fassara
Reference 1118
Region[upper-roman 1] Africa
Registration 2005 (XXIX. )
  1. According to the UNESCO classification

Kurmin Osun-Osogbo, yana da shekaru aru-aru da yawakuma yana daga cikin dazuzzukan dazuzzukan na karshe wadanda suka taba hade da mafi yawan garuruwan Yarabawa kafin a mamaye birane.Don fahimtar mahimmancinsa na duniya da kimar al'adunsa,an rubuta Tsararriyar Grove a matsayin Cibiyar Tarihi ta UNESCO a cikin 2005.[1]

A shekarun 1950s sun shaida yadda aka wulakanta kurmin Osun-Osogbo:an yi watsi da wuraren ibada kuma firistoci sun yi watsi da kurmin saboda ayyukan al'ada da takunkumin ya raunana.Ayyukan da aka haramta kamar kamun kifi,farauta da faɗuwar bishiyoyi a cikin Grove an yi su ba tare da nuna bambanci ba har sai wata 'yar Ostiriya mai suna Susanne Wenger (1915-2009) ta taimaka wajen dawo da kariyar gargajiya.[2]

Tare da goyon baya da ƙarfafawa daga Ataoja (sarkin sarki na lokacin)da kuma goyon bayan mutanen yankin da abin ya shafa.Wenger "ya kafa sabuwar kungiyar fasaha ta zamani don kalubalantar masu kishin kasa,korar mafarauta,kare wuraren ibada da kuma fara dogon aiki na dawo da wurin mai tsarki ta hanyar sake kafa shi,a matsayin zuciyar Osogbo".Daga baya Wenger ya samu lambar yabo mai suna "Adunni Olorisha"saboda kokarin da take yi na tsarewa da kuma sadaukar da kai ga alloli na kurmi.A yau,kogin Osun ya gurbace sakamakon ayyukan hakar ma’adinai na gagarabadau ba tare da ka’ida ba a garin Ilesha da ke kusa.

Bikin Osun-Osogbo gyara sashe

Tun daga wannan shekarar ne ake gudanar da bikin Osun-Osogbo a watan Agusta a gidan gona.Bikin dai ya samu halartar dubban masu ibadar Osun da ’yan kallo da masu yawon bude ido daga sassan duniya.

Tarihin Bikin gyara sashe

An yi imanin cewa bikin Osun-Osogbo yana da tarihin fiye da shekaru 700.A tarihi,abin da ya faru na kakanni ya kai ga bikin wannan biki.A wani lokaci wasu ’yan ci-rani da wani babban mafarauci mai suna Olutimehin ya jagoranta suka sauka a gabar kogin Osun domin ceto kansu daga yunwa. A gefen kogin, wata baiwar Allah mai suna Yeye Osun,ta fito daga ruwan da ke gaban Olutimehin,ta kuma bukace shi da ya jagoranci mutane zuwa wani wuri na musamman (garin Osogbo a yau).Ita dai wannan baiwar Allah ta yi alkawarin kare kungiyar da kuma kawo musu ci gaba a matsayin sadaukarwar shekara da ake yi mata.Kungiyar ta amince da wannan shawara,kuma a yau ana bikin sadaukarwar da ake yi wa baiwar Allah kogin Osun a matsayin bikin Osun-Osogbo.

  1. Peter Probst. Osogbo and the Art of Heritage. Monuments. Deities, and Money. Bloomington: Indiana University Press, 2011.
  2. Peter Probst. "Modernism against Modernity. A Tribute to Susanne Wenger." Critical Interventions, Journal of African Art History and Visual Culture, 2009, No.3/4, 245-255. Peter Probst. "From Iconoclasm to Heritage. The Osogbo Art Movement and the Dynamics of Modernism in Nigeria." A Companion to Modern African Art. Edited by Gitti Salami and Monica Blackmun Visona (eds.) Malden, MA: Wiley-Blackwell, 2013, pp. 294-310.