Assumpta Nnaggenda-Musana (née Assumpta Nnaggenda), kuma Assumpta Nnaggenda Musana, wani masani ne a fannin gine-ginen Uganda, mai tsara birane kuma malama, wacce ke aiki a matsayin malama a Sashen Gine-gine da Tsarin Jiki, a Kwalejin Injiniyanci, Zane, Fasahar zane da Fasaha., a Jami'ar Makerere, mafi tsufa kuma mafi girma jami'ar jama'a a Uganda. Ita ce mace ta farko a Uganda da ta samu digiri na uku a fannin gine-gine, kuma daga watan Fabrairun 2019, ita kadai ce.[1]

Tarihi da ilimi gyara sashe

An haife ta ga Mrs Grace Nnaggenda, mai zanen kaya da Farfesa Francis Nnaggenda, sanannen sculptor kuma mai zane. Duk iyayenta biyu sun zauna a Mengo, a Kampala, babban birnin Uganda.[2]

Ta halarci makarantar firamare ta Nakasero don karatun firamare. Da karatun O-Level, ta tafi Kwalejin Trinity Nabbingo, a gundumar Wakiso. Ta kammala karatunta na A-Level a Makarantar Sakandare ta Makerere, inda ta samu Diploma, a shekarar 1988.[3]

Ta yaba wa iyayenta, musamman mahaifinta, tare da karfafa mata gwiwa ta ba da basirar fasaha ta hanyar gine-gine. A cikin shekarar 1980s babu kwasa-kwasan gine-gine a jami'o'in Uganda. Mahaifinta ya ba ta shawarar cewa ta nemi tallafin karatu. A shekara ta 1989, ta sami gurbin karatu don yin karatu a tsohuwar Tarayyar Soviet, kuma an shigar da ita Jami'ar Kharkov ta Jami'ar Injiniyanci da Gine-gine a cikin Ukraine ta yau. A shekara ta 1994, ta kammala karatun digiri na farko a fannin gine -gine. A shekara mai zuwa, wannan jami'a ta ba ta digiri na biyu a fannin Kimiyyar Kimiyya.[2][3]

Daga baya, ta sami gurbin karatu a Cibiyar Fasaha ta Royal ta KTH da ke Stockholm, Sweden, don samun tallafin karatu daga Hukumar Haɗin gwiwar Ci gaban Ƙasashen Duniya ta Sweden. A nan ta kammala karatu da Digiri na lasisi a Tsarin Birane, a cikin shekarar 2004. Shekaru hudu bayan haka, an ba ta digirin digiri na Doctor na Falsafa a Tsarin Birane da Muhalli, mace ta farko 'yar Uganda da ta samu wannan nasarar ta ilimi. Karatunta a Cibiyar Fasaha ta Royal Royal na Sweden, ta ƙunshi lokutan bincike a cikin "mazaunan da ba na yau da kullum" na Uganda da Kenya. Ta kware kan matsugunan birane masu ɗorewa da tsarin gidaje masu ƙaramin karfi a ƙasashe masu tasowa.[1][2][3]

Sana'a gyara sashe

A cikin shekarar 1995, bayan karatun digiri na biyu, ta koma Uganda kuma Land Plan Group, wani kamfani na gine-gine, ya ɗauke ta aiki a matsayin ɗalibar gine-gine.[1] Ta kuma yi aiki a matsayin Malama na wucin gadi a Sashen Nazarin Gine-gine na Jami'ar Makerere. A cikin shekarar 2002, jami'a ta dauke ta aiki na cikakken lokaci a matsayin mataimakiyar malami.[3]

Bayan kammala karatun digirinta na digiri na uku, an kara mata girma zuwa cikakkiyar lecturer, a shekarar 2008. Ta yi tsokaci kan batun samar da gidaje masu saukin kuɗi ga talakawa sannan ta bukaci gwamnatin Uganda da majalisar birnin Kampala (wanda ta gada a birnin Kampala babban birnin kasar ), wanda ta zarga da cin hanci da rashawa da kuma rashin iya aiki, da su kara yin abin da ya dace domin kauce wa taruwar jama'a.[4]

Binciken nata ya nuna cewa ƙananan gidaje zai zama mafita mafi kyau fiye da gidajen da aka keɓe na bene guda ɗaya ga matalauta. Tana yin amfani da filaye mafi kyau, yana da yuwuwar barin mutane su rayu a cikin ayyukan yi, kuma a ƙarshe tana buƙatar ƙarancin kashe kuɗi akan abubuwan more rayuwa. Shawarwarinta na iya zama wani ɓangare na "dabarun da za a iya ba da damar" don gidaje masu rahusa ta amfani da ra'ayoyin mutanen gida da ƙwarewar sana'a, a cewar Farfesa Emeritus Dick Urban Vestbro na KTH. Ta kasance babbar mai zane a cikin ƙungiyar jami'a da ke haɓaka bandakunan jama'a na tafi-da-gidanka don cibiyoyin birni, al'ummomin marasa galihu da sauran wuraren da ke da ƙarancin tsafta.[5] Wasu daga cikin ayyukanta da aka wallafa sun haɗa da (1) Filin cikin gida azaman dabarun tsira ga mata masu ƙaramin karfi.[6] (2) Mata a matsayin sake fasalin gidaje masu ƙaramin karfi na zamani.[7] (3) Martani na yau da kullun game da ƙarancin gidaje a Uganda bayan samun 'yancin kai ko wane darasi ga masu gine-gine?[8] (4) Shigar mai amfani a cikin idanun injiniyan gine-gine da wurare masu jinsi.[9]

Iyali gyara sashe

Assumpta Nnaggenda-Musana ta auri Daniel Musana, abokin aikin gine-gine a cikin sirri, kuma tare, suna ɗa guda ɗaya mai suna, Joshua Musana.[1]

Sauran la'akari gyara sashe

Baya ga aikinta na ilimi, Dokta Assumpta Nnaggenda-Musana mai ba da shawara ce ga hukumar tsare-tsare ta ƙasa kuma ta shiga cikin shirin ci gaban ƙasa.[1]

Manazarta gyara sashe

  1. 1.0 1.1 1.2 1.3 1.4 Sarah Achen Kibisi (1 May 2011). "Meeting the first female PhD holder in Uganda". Daily Monitor Mobile. Kampala. Archived from the original on 16 December 2017. Retrieved 1 February 2019.
  2. 2.0 2.1 2.2 Wandawa, Vicky (1 April 2011). "First female Architect with a PhD". New Vision. Kampala. Retrieved 1 February 2019.
  3. 3.0 3.1 3.2 3.3 Makerere University (2016). "The Curriculum Vitae of Assumpta Nnaggenda Musana". Kampala: Makerere University. Retrieved 1 February 2019.
  4. Cyprian Musoke, and Moses Mulondo (18 December 2007). "Opposition, Mengo reject new Kampala plan". New Vision. Kampala. Retrieved 1 February 2019.
  5. Sekanjako, Henry (18 July 2012). "Makerere designs Metallic Mobile public toilet". New Vision. Kampala. Retrieved 1 February 2019.
  6. Makerere University; Musana, Assumpta (2021-10-25). "Domestic Space As a Survival Strategy for Low-income Women". Journal of Inclusive Cities and Built Environment. 1 (2): 15–25. doi:10.54030/2788-564X/2021/v1i2a3 Check |doi= value (help). S2CID 239933326 Check |s2cid= value (help).
  7. Lähdesmäki, Tuuli, ed. (2018-06-15), "Women as Retrofits in Modernist Low-Income Housing", Time and Transformation in Architecture, BRILL, pp. 130–148, doi:10.1163/9789004376793_007, ISBN 978-90-04-36640-4, S2CID 201385921, retrieved 2023-05-20
  8. Nawangwe, Barnabas; Nnaggenda-Musana, Assumpta (2005). Informal response to housing shortage in post-independent Uganda – any lessons for architects? (in Turanci). IAHS. hdl:2263/10374. ISBN 978-1-86854-627-5.
  9. Nnaggenda-Musana, Assumpta (2014). "User participation in the eyes of an architect and gendered spaces". International Journal of Technoscience and Development (IJTD). 1 (1).