Ajuran Sultanate (Somali, Larabci: سلطنة الأجورانية‎), wanda kuma aka fi sani da Ajuuraan, kuma sau da yawa a na cewa Ajuran kawai, ta kasance daular Somaliya a tsakiyar zamanai (middle ages) a cikin Horn of Africa wacce ta mamaye kasuwancin arewacin tekun Indiya. Sun kasance na Sarkin Musulmin Somaliya [1] wanda ya yi mulki a manyan sassan Horn of Afirka a tsakiyar zamanai. Ta hanyar gwamnatin tsakiya mai karfi da kuma matsananciyar soji ga mahara, daular Ajuran ta yi nasarar kalubalantar mamayar Oromo daga yamma da kuma kutsen Portuguese daga gabas a lokacin Gaal Madow da yakin Ajuran-Portuguese. Hanyoyin kasuwanci da suka samo asali daga zamanin da da na farko na kasuwancin teku na Somaliya sun ƙarfafasu ko sake kafa su, kuma kasuwancin ciki da kuma kasuwancin waje a lardunan bakin teku sun bunƙasa tare da jiragen ruwa da ke tafiya da kuma fitowa daga yawancin masarautu da dauloli a Gabashin Asiya, Kudancin Asiya, Turai., Gabas Kusa, da Arewacin Afirka da Gabashin Afirka.

Ajuran Sultanate

Wuri
Map
 2°54′54″N 43°18′00″E / 2.914889°N 43.300135°E / 2.914889; 43.300135

Babban birni kalathos (en) Fassara
Bayanan tarihi
Ƙirƙira 13 century
Rushewa 17 century
Ta biyo baya Hiraab Imamate (en) Fassara
Ajuran Sultanate
Dawladdii Ajuuraan
دولة الأجورانية

Wuri
Map
 2°54′54″N 43°18′00″E / 2.914889°N 43.300135°E / 2.914889; 43.300135

Babban birni kalathos (en) Fassara
Bayanan tarihi
Ƙirƙira 13 century
Rushewa 17 century
Ta biyo baya Hiraab Imamate (en) Fassara
wani yanki na masarautar Ajuran

Daular ta bar gadon gine-gine mai yawa, kasancewarta ɗaya daga cikin manyan ƙasashen Somaliyawa na tsaka-tsakin da ginin katakai da kagara. Da yawa daga cikin rugujewar katangar da ke kewayen kudancin Somaliya a yau ana danganta su ga injiniyoyin Daular Ajuran, da suka haɗa da ginshiƙan kaburbura, ƙauyuka da rusassun biranen da aka gina a wancan zamanin. A lokacin Ajuran, yankuna da jama'a da dama a kudancin yankin Horn of Afirka sun musulunta saboda tsarin mulki. Gidan sarauta, Gidan Garen, ya faɗaɗa yankunansa kuma ya kafa tsarin mulkinsa ta hanyar haɗe-haɗe na yaƙi, haɗin gwiwar kasuwanci da ƙawance.

A karni na goma sha biyar, alal misali, daular Ajuran ita ce kawai daular hydraulic a Afirka. A matsayinta na hydraulic empire, jihar Ajuran ta mamaye albarkatun ruwan kogin Shebelle da Jubba. [2] Ta hanyar injiniyan ruwa, ya gina da yawa daga cikin rijiyoyin farar ƙasa da rijiyoyin jihar waɗanda har yanzu ake amfani da su. Masu mulkin sun kirkiro sabbin tsare-tsare na noma da haraji, wadanda aka ci gaba da amfani da su a sassan yankin Horn of Afirka har zuwa karni na 19. Mulkin sarakunan Ajuran na baya ya haifar da tawaye da yawa a cikin daular, kuma a ƙarshen karni na 17, ƙasar Ajuran ta wargaje zuwa masarautu da jahohi da yawa waɗanda suka gaje su, mafi shaharar ita ce ta Geledi Sultanate.

Location (Wuri) gyara sashe

Fannin tasirin daular Ajuran a yankin Horn of Afirka na daya daga cikin mafi girma a yankin. Daular ta rufe yawancin kudancin Somaliya da gabashin Habasha, tare da yankinsa ya tashi daga Hobyo a arewa, zuwa Qelafo a yamma, zuwa Kismayo a kudu.



Manazarta gyara sashe

 
Birnin Merca ya kasance daya daga cikin fitattun cibiyoyin gudanarwa na Ajurans.
 
Kogin Jubba
 
gonakin afgooye
 
kudin Mogadishu
 
Dutse birnin Gondershe
  1. Luc Cambrézy, Populations réfugiées: de l'exil au retour, p.316
  2. Human-Earth System Dynamics Implications to Civilizations By Rongxing Guo Page 83