Harshen Edo
Edo /ˈɛ d oʊ / [3] (tare da wasula, Ẹ̀dó ), wanda kuma ake kira Bini (Benin), harshe ne da ake magana da shi a Jihar Edo, Nijeriya. Yaren asali ne na mutanen Edo kuma shi ne harshe na farko a Daular Benin da wanda ya gabace ta, Igodomigodo .
Harshen Edo | |
---|---|
Ẹ̀dó | |
'Yan asalin magana | harshen asali: 1,600,000 (2015) |
| |
Baƙaƙen boko | |
Lamban rijistar harshe | |
ISO 639-2 |
bin |
ISO 639-3 |
bin |
Glottolog |
bini1246 [1] |
Edo | |
---|---|
Bini | |
Ẹ̀dó | |
Asali a | Nigeria |
Yanki | Edo State |
Ƙabila | Edo people |
'Yan asalin magana | Template:Sigfig million (2015)[2] |
Latin | |
Lamban rijistar harshe | |
ISO 639-2 |
bin |
ISO 639-3 |
bin |
Glottolog |
bini1246 [1] |
Linguistic map of Benin, Nigeria, and Cameroon. Edo is spoken in southern Nigeria. |
Fassarar sauti gyara sashe
Wasula gyara sashe
Akwai wasula guda bakwai, /i e ɛ a ɔ o u/, dukansu suna iya zama masu tsawo ko dan-hanci, da sautuka uku.
Bakake gyara sashe
Yaren Edo yana da matsakaicin kama da yaren Edoid. Yana kula da dan-hanci guda daya kawai, /m/, amma yana da bakake na baka 13, /r, l, ʋ, j, w/ da tasha 8, wadanda ke da allunan hanci kamar [n, ɲ, ŋʷ], da nasalized. allophones [ʋ̃, j̃, w̃] kafin wasalin hanci.
Labial | Labiodental | Alveolar | Palatal | Velar | Labio-velar | Glottal | |
---|---|---|---|---|---|---|---|
Nasal | m | ||||||
M | p b [pm bm] |
t d [tn dn] |
k ɡ [kŋ ɡŋ] |
k͡p ɡ͡b [k͡pŋ͡m ɡ͡bŋ͡m] |
|||
Ƙarfafawa | f v | s z | x ɣ | ɦ | |||
Trill | r | ||||||
Kusa kusan | ɹ̝̊ ɹ̝ | ||||||
Buɗe kusan | ʋ [ʋ̃] |
l [n] |
j [ɲ] [j̃] |
w [ŋʷ] [w̃] |
An bayyana rhotics guda uku a matsayin mai sauti da mara sauti da kuma karancin nau'in Ingilishi kusan. Koyaya, Ladefoged [page needed] ya sami duka ukun sun kasance kusan, tare da daga murya-marasa murya guda biyu (ba tare da bata lokaci ba) kuma watakila a wani wuri daban-daban na magana idan aka kwatanta da na uku amma ba trills ba.
Nazarin harshen gyara sashe
Tsarin haruffa na da sauki, kasancewar CVV mafi yawa, inda VV ko dai dogon wasali ne ko /i, u/ da wani wasalin baka ko na hanci suna da bambanci.
Tsarin Rubutu gyara sashe
Haruffan Yaren Edo na da haruffa na daban don dake fita ta hanci kamar /ʋ/ da /l/, mw da n :
A | B | D | E | E | F | G | Gb | Gh | H | I | K | Kh | Kp | L | M | Mw | N | O | Ya | P | R | Rh | Rr | S | T | U | V | Vb | W | Y | Z |
/a/ | /b/ | /d/ | /e/ | /ɛ/ | /f/ | /ɡ/ | /ɡb/ | /ɣ/ | /ɦ/ | /i/ | /k/ | /x/ | /kp/ | /l/ | /m/ | /ʋ/ | /l/ | /o/ | /ɔ/ | /p/ | /r/ | /ɹ̝̊/ | /ɹ̝/ | /s/ | /t/ | /u/ | /v/ | /ʋ/ | /w/ | /j/ | /z/ |
Ana rubuta wasula masu tsawo ta hanyar ninka harafin. Ana iya rubuta wasulan hanci daga ƙarshe da -n ko tare da dan-hanci na farko. Za'a iya rubuta sautin tare da tsattsauran lafazi, lafazin kabari, da mara alama, ko tare da ta ƙarshe -h (-nh tare da wasalin hanci).
Duba kuma gyara sashe
- Mutanen Edo
- Benin Empire
Manazarta gyara sashe
- ↑ 1.0 1.1 Hammarström, Harald; Forkel, Robert; Haspelmath, Martin, eds. (2017). "Harshen Edo". Glottolog 3.0. Jena, Germany: Max Planck Institute for the Science of Human History. Cite error: Invalid
<ref>
tag; name "Glottolog" defined multiple times with different content - ↑ Template:Ethnologue21
- ↑ Laurie Bauer, 2007, The Linguistics Student's Handbook, Edinburgh
- Emovon, Joshua A. (1979). Nazarin phonological Edo (Bini), tare da nuni na musamman ga jimlar magana. Jami'ar London, Makarantar Gabas da Nazarin Afirka (United Kingdom)
Hanyoyin haɗi na waje gyara sashe
- Kamus na Harshen Edo akan layi Archived 2007-09-27 at the Wayback Machine
- Kamus na Edo-Turanci na Hans Melzian
- Kamus na Edo-Turanci na Rebecca Agheyisi
- Cibiyar Nazarin Edo
- PanAfrican L10n shafi na Edo (Bini)
- Edo/Africa sunaye ƙamus{source Edoworld}
- Bini (Edo) jerin kalmomi da rikodi a Taskar Waya ta UCLA
- Bini (Edo) Kalandar Kwanakin Calender [sic] in Naija local