Yahya El Mashad ( Larabci: يحيى المشد‎; 1932 -14 ga watan Yuni 1980) masanin kimiyyar nukiliyar Masar ne wanda ya jagoranci shirin nukiliyar Iraqi. An kashe shi a wani ɗakin otal na Paris a watan Yuni 1980, a wani aiki da aka danganta shi ga Mossad.[1][2][3]

Yahya El Mashad
Rayuwa
Haihuwa Benha (en) Fassara, 11 Nuwamba, 1932
ƙasa Misra
Harshen uwa Egyptian Arabic (en) Fassara
Mutuwa 17th arrondissement of Paris (en) Fassara, 14 ga Yuni, 1980
Yanayin mutuwa kisan kai (assassination (en) Fassara)
Karatu
Makaranta Faculty of Engineering, Alexandria University (en) Fassara
Harsuna Larabci
Egyptian Arabic (en) Fassara
Sana'a
Sana'a injiniya da nuclear physicist (en) Fassara

Rayuwar farko da ilimi gyara sashe

An haifi El Mashad a Benha, Masar a shekara ta 1932.[4] Ya yi karatu a Tanta kuma ya kammala karatunsa a Sashen Injiniyancin Lantarki a Faculty of Engineering a Jami'ar Alexandria a shekarar 1952.[4] Ko da yake ya tafi Landan don samun digirin digirgir a shekarar 1956, saboda rikicin Suez daga ƙarshe ya tafi Moscow don kammala karatunsa. Ya kwashe kimanin shekaru shida a Tarayyar Soviet kafin ya koma Masar a shekarar 1964 ya karɓi Farfesa a fannin Injiniyancin nukiliya a Jami'ar Alexandria.[4]

Sana'a gyara sashe

El Mashad ya shiga Hukumar Makamashin Nukiliya ta Masar kuma ya yi aiki a matsayin injiniyan nukiliya har zuwa lokacin da shirin nukiliyar Masar ya daskare bayan yakin kwanaki shida a shekarar 1967.[4] Daga nan sai ya tafi Iraki inda ya jagoranci shirin nukiliyar Iraki,[5] kuma ya kula da yarjejeniyar haɗin gwiwar nukiliyar Iraki da Faransa.[6] A cikin shekarar 1980, ya ƙi karɓar jigilar uranium saboda bai dace da ƙayyadaddun ƙayyadaddun da aka amince da su ba, bayan haka Faransawa ta dage kan kasancewarsa a birnin Paris don karɓar kayan.[4]

Kisa gyara sashe

A ranar 14 ga watan Yuni 1980, an tsinci gawar El Mashad a ɗakinsa a otal ɗin Le Méridien a birnin Paris. [7] Wasu majiyoyi sun ce an same shi da yanke makogwaro da raunukan wuka da dama, wasu kuma an yi masa bulala har ya mutu.[8][9] [7] Makonni kaɗan bayan haka, wata wata karuwa 'yar ƙasar Paris, da ake zargin tana da alaka da mutuwar Mashad, ta kashe ta da wata mota da ta tashi da gudu.[10] Hukumomin Faransa sun zargi hukumar leken asirin Isra'ila Mossad, amma ba su da wata hujja.[11] Isra'ila ta fitar da sanarwa kai tsaye bayan mutuwar El Mashad, tana mai cewa shirin nukiliyar Iraqi ya koma baya, amma ta musanta hannu. [12][12][13]

Manazarta gyara sashe

  1. Bergman, Ronen (13 December 2010). "Killing the Killers". Newsweek.
  2. Hider, James (20 September 2008). "The secret life of Tzipi Livni". The Times. London.
  3. "Attack — and Fallout: Israel and Iraq". Time. 22 June 1981. Archived from the original on 18 March 2011.
  4. 4.0 4.1 4.2 4.3 4.4 "ﻡ؟ﺵﻡ؟ﺵﻡ؟ﺵﻡ؟ﺵ ﻡ؟ﺵﻡ؟ﺵﻡ؟ﺵﻡ؟ﺵﻡ؟ﺵ". Egyptian Figures (in Larabci). Egypt: State Information Service. Archived from the original on 1 October 2011. Retrieved 24 August 2011.
  5. Druks, Herbert (2001). The uncertain alliance: the US and Israel from Kennedy to the peace process. Greenwood Publishing Group. p. 225. ISBN 978-0-313-31424-7.
  6. Perera, Judith (1983). Can the Arabs win the nuclear race with Israel?. Arab Research Centre. p. 32. ISBN 978-0-907233-13-8.
  7. 7.0 7.1 Bar-Joseph, Handel & Perlmutter 2003.
  8. Samuels, David (8 October 2010). "Q&A: Tzipi Livni The Kadima leader says Israel is not the safest place in the world for Jews". Tablet Magazine. Retrieved 23 August 2011.
  9. Weissman, Stephen ‘Steve’; Krosney, Herbert (1981), The Islamic bomb: the nuclear threat to Israel and the Middle East, New York, NY: Times Books, p. 275, ISBN 978-0-8129-0978-4.
  10. Peck, Don (12 January 2012). "The Long Tradition of Killing Middle Eastern Nuclear Scientists". The Atlantic.
  11. Grossman, Mark (1995). Encyclopedia of the Persian Gulf War. Santa Barbara: ABC-CLIO. p. 218. ISBN 978-0-87436-684-6.
  12. 12.0 12.1 Styan, David. France and Iraq: Oil, Arms and French Policy Making in the Middle East. I.B. Tauris, 2006. p. 134.
  13. Moore, Dan McKinnon (1988). Bullseye one ([Rev.]Berkley ed.). New York: Berkley. p. 82. ISBN 978-0-425-11259-5.