Jiblah (larabci: جِبْلَة) birni ne, da ke a kudu maso yammacin Yaman, c. kilomita takwas (5.0 mi) kudu, kudu maso yamma na Ibb a cikin wannan suna. Tana a tsayin kusan mita 2,200 (ƙafa 7,200), kusa da Jabal At-Taʿkar (جَبَل ٱلتَّعْكَر).[1][2] An ƙara garin da kewaye cikin jerin abubuwan tarihi na UNESCO saboda ƙimar al'adun duniya. Gidan tarihi na Sarauniya Arwa yana cikin garin.[3]

Jibla, Yemen


Wuri
Map
 13°55′N 44°09′E / 13.92°N 44.15°E / 13.92; 44.15
Ƴantacciyar ƙasaYemen
Governorate of Yemen (en) FassaraIbb Governorate (en) Fassara
District of Yemen (en) FassaraJiblah District (en) Fassara
Yawan mutane
Faɗi 15,431 (2004)
Labarin ƙasa
Altitude (en) Fassara 2,200 m
Bayanan Tuntuɓa
Kasancewa a yanki na lokaci
UTC+03:00 (en) Fassara

Tarihi gyara sashe

 
Fadar Sarauniyar Arwa a 2013

Bayan kisan gillar da aka yi wa Sulayhid 'Ali ibn Muhammad a shekara ta 1067 miladiyya, mijin Arwa al-Sulayhi Ahmad ya zama de jure shugaban kasar Yemen, amma bai iya mulki ba, ya shanye, kuma a kwance. Ya ba wa Arwa dukkan karfinsa, daya daga cikin ayyukanta na farko shi ne mayar da babban birnin kasar daga Sana’a zuwa Jibla, domin ta samu mafi kyawun matsayi na halaka Sa’id bn Najar, ta haka ta rama wa mahaifinta. mutun doka. Hakan ta yi nasarar yin hakan ne ta hanyar lallasa shi cikin tarko a shekarar 1088. Ta gina sabon fada a Jibla, kuma ta mayar da tsohuwar fadar ta zama babban masallaci inda a karshe aka binne ta.[3][4][5][6]

Rayuwar mutanen kauye gyara sashe

A karshen shekarar 1979, matan Jibla za su wanke tufafinsu a cikin manyan tafkuna da rafuffukan ruwan magudanan ruwa suka yi, wadanda suka gangaro kan gangaren Jebal Attaker. An yi amfani da tsakuwar rafin a madadin allunan goge-goge.

Ka kwantar da zuciyarka a cikin ƴan ƴan tsaunuka na Dhīl-Sufal, ka dubi faɗuwar sa, / Can iska ta yi haske kamar lu'ulu'u, ruwa yana da tsarki, kuma dare yana kawo farin ciki mafi girma..[7]

Kayan aiki gyara sashe

Asibiti gyara sashe

Anan akwai Asibitin Baptist na Amurka. A nan ne Taher Qassim (masanin kula da lafiyar jama'a kuma wanda ya kafa bikin Larabawa na Liverpool, wanda aka haifa a ƙauyen Al-Karaba) ya shafe shekaru 3½ yana sana'a.[8]

A ranar 30 ga Disamba, 2002, wani dan kishin Islama ya shiga asibitin Jibla Baptist, ya harbe wasu ma'aikatan asibitin Kudancin Baptist guda uku. Washegari bayan harbe-harben, an mayar da mallakar asibitin ga gwamnatin Yemen. Gwamnati ta dauki alhakin a cikin 2003, kuma ta ci gaba da daukar ma'aikatan Baptist ta Kudu, har zuwa lokacin da aka rufe a watan Mayu 2007.[9]

Kamar yadda yake a sauran yankuna a Yemen da yaki ya daidaita, cutar ta COVID-19 ta shafa Jiblah, amma asibitinta ba shi da ikon yin gwajin cutar ta coronavirus, don haka likitocin da ke wurin sun yi amfani da wasu hanyoyi don gano cutar. Amma duk da haka a cewar ma’aikatan kiwon lafiya guda biyu a wurin, asibitin a kullum yana karbar kusan mutane 50 da ke da alamun cutar, kuma saboda tsoron ramuwar gayya, likitoci ba su sanar da dangin da suka mutu ba game da su ko da ana zargin sun kamu da cutar.[10][11][12][13]

Masallatai gyara sashe

Akwai masallatan tarihi guda biyu a nan:[3][14]

  • Na Sarauniya Arwa
  • Masallacin Qubbat Bayt Az-Zum (Larabci: مَسْجِد قُبَّة بَيْت ٱلْزُّوْم, romanized: Masjid Qubbat Bayt Az-Zūm), kuma aka sani da Masjid Qubbat Ash-Shaykh Ya'qub Az-Zūm (مَسْجِد قُبَّة ٱلشَّيْخ يَعْقُوْب ٱلْزُّوْم), wanda aka kafa a shekara ta 921H.[15][16]

Manazarta gyara sashe

  1. "مناطق تاريخية (حصن التعكر..مصير مجهول ل6 آلاف سنة من تاريخه)". Almotamar Press (in Larabci). 2014-12-25. Archived from the original on 2021-08-19. Retrieved 2021-08-19.
  2. سيف, إسلام (2018-03-12). "الحوثي يستحدث موقعا عسكريا بأعلى قمة جبلية وسط اليمن" (in Larabci). Yemen: Al Arabiya. Retrieved 2021-08-19.
  3. 3.0 3.1 3.2 Jibla and its surroundings, UNESCO World Heritage Centre, retrieved 2009-04-20
  4. Muhammad Zakaria (1998) مساجد اليمن
  5. Mernissi, Fatima; Lakeland, Mary Jo (2003), The forgotten queens of Islam, Oxford University Press, ISBN 978-0-19-579868-5
  6. "Yemen" (PDF) (in Larabci). NIC.
  7. Aḥmad b. al-Ḥasan al-Jibli (d. 1880 / 1881)
  8. Maghribi, Layla (2021-08-06). "Arab arts champion Taher Qassim never forgets his remote Yemen roots: The leading public health practitioner and Liverpool Arab Arts Festival founder has gone far, but memories of his shepherd upbringing remain strong". The National. Retrieved 2021-08-16.
  9. Ranish, David (January 11, 2013). "Southern Baptist 32-year legacy lives on". Mission Network News. Retrieved September 22, 2016.
  10. Magdy, Sami (2021-08-13). "In Yemen's north, Houthis face virus with outright denial". AP News. Cairo, Egypt. Retrieved 2021-08-16.
  11. "In Yemen's north, Houthis face Coronavirus with outright denial". AP News. Cairo: Ahram Online. 2021-08-13. Retrieved 2021-08-16.
  12. "In Yemen's north, Houthis face virus with outright denial". AP News. Cairo: Arab News. 2021-08-13. Retrieved 2021-08-19.
  13. "In Yemen's north, Huthis face virus with outright denial". AP News. Cairo: Egypt Independent. 2021-08-13. Retrieved 2021-08-16.
  14. "Jibla (Yemen)". Around the World in 80 Clicks. May 2004. Retrieved 2021-08-04.
  15. عميقة, فؤاد أحمد المليكي بشرى قاسم (2007-05-05). "جبلة.. تاريخ ملكة عظيمة، اسمها ينسب لأحد صانعي الفخار". Yemeress Al-Gomhoriah (in Larabci). Retrieved 2021-08-05.
  16. الحسني, أحمد (2005-01-17). "جبـــــــــــلة .. ثلاثية المرأة والأفيون والمآذن". Almotamar (in Larabci). Jiblah, Yemen. Retrieved 2021-08-19.