Bikin Papa Nantwi biki ne na shekara-shekara da al'ummar Kumawu da ke gundumar Sekyere ta Gabas a yankin Ashanti na kasar Ghana ke gudanar da shi a cikin watan Maris na kowace shekara.[1] Bikin al'adu ne da duk Ashantis ke tunawa da shi duk da cewa al'adun gargajiya na faruwa a Kumawu. Ana amfani da bikin ne wajen tunawa da jarumtaka da sadaukar da kai na babban kakansu, Nana Tweneboa Kodua (I) wanda ake zargin ya sadaukar da rayuwarsa domin a sadaukar da shi don taimakawa Ashantis wajen fatattakar 'yan Gyaman da suka yi wa laifuka fiye da kima.[2]

Infotaula d'esdevenimentBikin Papa Nantwi
Iri biki
Wuri Yankin Ashanti
Ƙasa Ghana
Nahiya Afirka

Bayanan tarihi gyara sashe

Ana gudanar da bikin ne domin tunawa da al’amuran tarihi da suka faru a rayuwar masarautar Ashanti a zamanin Otumfuo Osei Tutu I.[3] Al’adar baka a tsakanin mutanen Kumawu shi ne yadda Gyaman da suka yi wa Ashantis tuwo a kwarya suka ci gaba da addabarsu. , Karfi sun kwace filayensu, gonakinsu, matansu da sauran dukiyoyinsu. Sakamakon haka, Sarkin Ashanti na farko, Otumfuo Osei Tutu na I ya yi wani gagarumin yunƙuri wajen haɗa kan ƙabilar Akan guda bakwai don fafutukar kwato musu ’yanci daga Gyaman. Bayan bincike na ruhaniya daga gumakan Akan da kakanni da shugaban ruhaniya na lokacin kuma mai ba da shawara ga Otumfuo Osei Tutu I, Okomfo Anokye, ya bayyana cewa Ashantis na iya samun nasara akan Gyaman ne kawai bayan daya daga cikin sarakuna ya sadaukar da rayuwarsa. Saboda tsananin kishin kasa da jajircewa, Nana Tweneboa Kodua I da yardar rai ya tashi ya gaya wa Sarkin Ashanti cewa ya shirya ya mutu don taimakon sabuwar masarautar Ashanti don samun 'yancin kai daga Gyamans.[1]

Bayan mutuwar hadaya ta Nana Tweneboa Kodua I, sojojin Ashanti sun sami nasara akan Gyamans kamar yadda Okomfo Anokye ya yi annabci a ruhaniya. Mutuwar tasa ana daukarsa a matsayin karfin ruhi don ‘yantar da masarautar Ashanti daga hannun Gyamans, Sarkin Ashanti, Otumfuo Osei Tutu I ya ba da umarnin cewa a kowace shekara, a yi bikin tunawa da wannan babban aiki na Nana Tweneboa Kodua I.[4] More muhimmi, ana amfani da bikin ne domin ilimantar da al’umma bukatar nuna kishin kasa, jajircewa, da halin rashin son kai da ake bukata domin ci gaban al’ummar Ghana.[4]

Kulawa gyara sashe

A jajibirin bikin, ana yin katsalandan na musamman a kan baƙaƙen stools waɗanda aka yi imani da cewa ajiyar rayukan dukan sarakunan Ashanti da suka mutu da aka ajiye a Nkonyafie. Har ila yau, ana yin sadaukarwa a wurare na musamman a sansanin namun daji na Bomfobiri da magudanan ruwa inda aka yi imanin kakannin Kumawu na zama.[4] Ana yin waɗannan sadaukarwa ne don sanar da magabatan bikin da za a tuna da su kuma mafi mahimmanci don yin la'akari da jagorar ruhaniya, taimako da kasancewarsu don gudanar da bikin cikin nasara. Bayan an yi wa kakanni zaman lafiya da kyautatawa, ana gudanar da gasar jarumtaka a fadar sarki ko kuma a duk inda aka kebe inda ake gudanar da bikin durbar. Ana yanka wata babbar saniya. An ajiye mamaciyar saniyar a wani fili inda ake gudanar da bikin durbar a tsakanin dubunnan jama'ar Kumawu, jama'a daga garuruwa da kauyukan Ashanti da ke makwabtaka da su da kuma masu ziyara. An samar da wata hanya da za ta kai ga inda saniyar da aka yanka ta ke inda aka sa masu jaruntaka su yanka guntun dabbar su gudu da ita zuwa wani wuri da aka kebe yayin da aka yi ta dukan jama’a da ke rike da bulala. Idan mutum ya iya yanke wani yanki na saniyar da aka yanka kuma ya aika zuwa wurin da aka keɓe duk da dukan da aka yi masa, za a hukunta shi a matsayin jajirtacce kuma jajirtacce. Ya mallaki yankakken naman saniya kuma sarkin Kumawu ne ya ba shi.[5]

Ana gudanar da wasu gasa kamar gasar cin abinci, gasar raye-raye da wake-wake, gasar kyautuka gami da tsaftace muhalli da dashen itatuwa a yayin bikin.

Manazarta gyara sashe

  1. 1.0 1.1 "tiaskipin.tk". tiaskipin.tk. Retrieved 2019-06-13.[permanent dead link]
  2. Adom, Dickson (2018-06-18). "Traditional Biodiversity Conservation Strategy As A Complement to the Existing Scientific Biodiversity Conservation Models in Ghana". Environment and Natural Resources Research. 8 (3): 1. doi:10.5539/enrr.v8n3p1. ISSN 1927-0496.
  3. "biodiversity and sustainable development". moe.gov.lr. Retrieved 2019-06-13.[permanent dead link]
  4. 4.0 4.1 4.2 Adom, Dickson (2018). "Traditional cosmology and nature conservation at the Bomfobiri Wildlife Sanctuary of Ghana". Nature Conservation Research. 3 (1). doi:10.24189/ncr.2018.005. ISSN 2500-008X.
  5. "Kokofu festival of books". quest2ans.review. Retrieved 2019-06-13.[permanent dead link]