Abipa

Sarki Abipa, wanda aka fi sani da Ogbolu ko Oba M'oro, ya kasance Alaafin (sarki) na masarautar Oyo. An tinanin ya yi mulki a ƙarshen ƙarni na sha shidda da farkon ƙarni na sha bakwai.

Abipa
Rayuwa
ƙasa	Najeriya
Sana'a

Farkon rayuwa

Abipa ɗan Egunoju ne kuma ɗaya daga cikin sarauniyan sa. An bayar da rahoton cewa an haife shi ne lokacin da kungiyar masarauta ke kan hanyar zuwa Igboho (sunansa ya samo asali ne daga bi si ipa - 'wanda aka haifa a gefen hanya').

Sarauta

Kafin mulkinsa, sarakunan Oyo uku sun yi shugabanci daga Oyo-Igboho maimakon Oyo-Ile babban birni, saboda barazanar waje daga Nupe da rigingimun cikin gida. Abipa shine Alaafin wanda ya mayar da babban birnin kasar zuwa Oyo-Ile bayan da aka shawo kan dukkan barazanar. Dawowar Oyo-Ile ta faru ne a farkon karni na sha bakwai.

A bisa al'ada, wasu masu fada a ji wadanda ke son babban birnin ya zauna a Oyo-Igboho sun aika mutane don yin kwalliya a yayin da jam'iyyar da ke gaba ta Abipa ta ziyarci wurin da tsohon babban birnin ya ke. Abipa ya fahimci abin da ke faruwa, sai ya aika mafarauta don su tattara fatalwar. Don wannan ana kuma san shi da Oba m'oro, 'sarkin da ya kama fatalwa'. Labarin har yanzu ana sake aiwatar dashi yayin bukukuwan shekara shekara a Oyo da kuma sanya sabon Alaafin.

Lokacin da jam'iyyar masarauta ta shiga Oyo-Ile, Abipa ya ba da sabon ɗansa don a yi hadaya. A saboda wannan aikin nasa oriki ya kira shi 'mai kama da sarautar fatalwowi waɗanda suka sadaukar da ɗansa don zaman lafiyar duniya'.

Gado

Obalokun ne ya gaje shi.