Matsayin ladabi (ko cortesy / ladabi na Ingila) shine kalmar doka da ke nuna sha'awar rayuwa wanda gwauruwa (watau tsohon mijin) zai iya da'awar a cikin ƙasashen matarsa da ta mutu, a wasu yanayi. Matsayin yana da alaƙa ne kawai da waɗancan ƙasashen da matarsa ta kasance a rayuwarta a zahiri an kama ta (ko an sasin ta a cikin dokar Scots) sabili da haka ba ga gado ba.[1]

Matsayi na ladabi

Al'adu da ma'anar kalmar suna da shakku sosai. An ce shi ne na musamman ga Ingila da Scotland, saboda haka ana kiransa da ladabi na Ingila da ladabi ta Scotland, duk da haka wannan ba daidai ba ne, domin ana samunsa a Jamus da Faransa. Mirroir des Justices ya gabatar da shi ga Sarki Henry I (1100-1135). Masanin tarihi K.E. Digby ya bayyana cewa an haɗa shi da curia, yana magana ne game da halartar mijinta a matsayin mai haya na ƙasashe a kotu ubangiji, ko kuma kawai yana nufin cewa kotunan Ingila sun amince da mijin.[1]

Abubuwan da ake buƙata don ƙirƙirar haya ta hanyar ladabi sune:

  • Dole ne aure doka ya kasance;
  • Ginin da aka yi iƙirarin a cikin ladabi dole ne ya kasance dukiya ce da matar ta mallaka; kuma,
  • Dole ne batun ya kasance an haife shi da rai kuma a lokacin wanzuwar mahaifiyar, kodayake ba shi da mahimmanci ko batun ya rayu ko ya mutu, ko kuma an haife ta kafin ko bayan matar.[1]

A cikin yanayin ƙasashen da aka gudanar a ƙarƙashin ikon gavelkind mijin yana da haƙƙin mallaka na ladabi ko akwai fitowar da aka haifa ko a'a amma ladabi ta kai ga kashi ɗaya (watau rabi) na ƙasashen matar kuma ta daina idan mijinta ya sake yin aure. Dole ne batun ya kasance mai iya gado a matsayin magaji ga matar, don haka idan misali an kwace mata daga filaye a cikin namiji na wutsiyar haihuwar 'yar ba za ta ba da damar mijin ya yi hayar ta hanyar ladabi ba.

  • Taken da ake amfani da shi ne kawai a kan mutuwar matar.[1]

Dokar Gidauniyar Mata ta 1882 ba ta shafi haƙƙin ladabi ba har zuwa lokacin da ta shafi amincin matar da ba a hana shi ba, kuma Dokar Ƙasar da aka kafa ta 1882, sashi na 8, ta ba da cewa don dalilan Dokar Ƙasar Da aka kafa ta shekara ta 1882 za a ɗauki dukiyar mai haya ta hanyar ladabi a ƙarƙashin sulhu da matar ta yi.[1]

An soke aikace-aikacen ladabi (kamar yadda aka rubuta a cikin dokar Scots) ta hanyar Sashe na 10 na Dokar Succession (Scotland) ta 1964, dangane da duk mutuwar da ke faruwa bayan ranar wannan Dokar. Hakkin Terce (kasancewa daidai da da'awar da matar ta yi a kan dukiyar mijinta) an kuma soke shi ta wannan tanadin.  

Duba kuma

gyara sashe
  • Dower
  • Rabon da za a iya zaɓa
  • Haɗin kai
  • Matsayin ƙasa

Manazarta

gyara sashe
  •   This article incorporates text from a publication now in the public domainChisholm, Hugh, ed. (1911). "Curtesy". Encyclopædia Britannica (11th ed.). Cambridge University Press.