Harshen Chokwe
Chokwe (wanda kuma aka fi sani da Batshokwe, Ciokwe, Kioko, Kiokwe, Quioca, Quioco, Shioko, Tschiokloe ko Tshokwe ) yaren Bantu ne da mutanen Chokwe na Jamhuriyar Demokradiyyar Kongo,da Angola da Zambia ke magana da shie. An amince da shi a matsayin harshen ƙasar Angola, inda aka kiyasta cewa mutane rabin miliyan sun yi magana da shi a cikin 1991; wasu masu magana da rabin miliyan sun rayu a Kongo a cikin 1990, kuma wasu 20,000 a Zambia a 2010. Ana amfani da shi azaman harshen Faransanci a gabashin Angola
Harshen Chokwe | |
---|---|
| |
Baƙaƙen boko | |
Lamban rijistar harshe | |
ISO 639-3 |
cjk |
Glottolog |
chok1245 [1] |
Tsarin rubutu gyara sashe
Instituto de Línguas Nacionais (Cibiyar Harsuna ta Ƙasa) ta Angola ta kafa ƙa'idodin rubutun Chokwe da nufin sauƙaƙe da haɓaka amfani da shi.
Fassarar sauti gyara sashe
Wasula gyara sashe
Gaba | Tsakiya | Baya | |
---|---|---|---|
Kusa | i | u | |
Kusa-tsakiyar | e | o | |
Bude-tsakiyar | ɛ | ɔ | |
Bude | a ~ ɑ |
Hakanan za'a iya jin wasulan kamar yadda aka yi hanci yayin da ake gaba da baƙar hanci.
Consonants gyara sashe
Labial | Alveolar | Post-<br id="mwVA"><br>alveolar | Palatal | Velar | Glottal | ||
---|---|---|---|---|---|---|---|
Stop | <small id="mwYA">voiceless</small> | Samfuri:IPAlink | Samfuri:IPAlink | (Samfuri:IPAlink) | Samfuri:IPAlink | ||
voiced | Samfuri:IPAlink | Samfuri:IPAlink | (Samfuri:IPAlink) | Samfuri:IPAlink | |||
aspirated | Samfuri:IPAlink | Samfuri:IPAlink | Samfuri:IPAlink | ||||
prenasal vd. | Samfuri:IPAlink | Samfuri:IPAlink | (Samfuri:IPAlink) | Samfuri:IPAlink | |||
prenasal vl. | Samfuri:IPAlink | ||||||
Affricate | <small id="mwpg">voiceless</small> | Samfuri:IPAlink | t͡f | Samfuri:IPAlink | |||
voiced | t͡v | Samfuri:IPAlink | |||||
<small id="mwwQ">prenasal</small> | Samfuri:IPAlink | Samfuri:IPAlink | |||||
Fricative | voiceless | Samfuri:IPAlink | Samfuri:IPAlink | Samfuri:IPAlink | Samfuri:IPAlink | ||
<small id="mw3Q">voiced</small> | Samfuri:IPAlink | Samfuri:IPAlink | Samfuri:IPAlink | ||||
<small id="mw6g">prenasal</small> | Samfuri:IPAlink | Samfuri:IPAlink | |||||
Nasal | Samfuri:IPAlink | Samfuri:IPAlink | Samfuri:IPAlink | ||||
Approximant | lateral | Samfuri:IPAlink | Samfuri:IPAlink | ||||
plain | Samfuri:IPAlink | Samfuri:IPAlink |
Sautunan haɗin gwiwa /t͡ʃ, d͡ʒ, ⁿd͡ʒ/ kuma ana iya furta su azaman tsayawar palatal [c, ɟ, ᶮɟ].
Sautuna harshan gyara sashe
Chokwe yana da sautuna uku kamar /v́/, /v̀/, da /v̂/.
Misalai gyara sashe
Turanci | Chokwe |
---|---|
Barka da Safiya
- Martani |
Menekenu
-Mwane |
Zan gan ka | Ndo shimbu yikehe |
Barka da warhaka | Salenuho |
Menene sunanka? | Jina lie yena iya? |
Sunana ____ | Jina liami ___ |
Manazarta gyara sashe
- ↑ Hammarström, Harald; Forkel, Robert; Haspelmath, Martin, eds. (2017). "Harshen Chokwe". Glottolog 3.0. Jena, Germany: Max Planck Institute for the Science of Human History.
Hanyoyin haɗi na waje gyara sashe
- Koyi Chokwe akan intanit (Mofeko) Omotola Akindipe, Geofrey Kakaula & Alcino Joné