Chokwe (wanda kuma aka fi sani da Batshokwe, Ciokwe, Kioko, Kiokwe, Quioca, Quioco, Shioko, Tschiokloe ko Tshokwe ) yaren Bantu ne da mutanen Chokwe na Jamhuriyar Demokradiyyar Kongo,da Angola da Zambia ke magana da shie. An amince da shi a matsayin harshen ƙasar Angola, inda aka kiyasta cewa mutane rabin miliyan sun yi magana da shi a cikin 1991; wasu masu magana da rabin miliyan sun rayu a Kongo a cikin 1990, kuma wasu 20,000 a Zambia a 2010. Ana amfani da shi azaman harshen Faransanci a gabashin Angola

Harshen Chokwe
Baƙaƙen boko
Lamban rijistar harshe
ISO 639-3 cjk
Glottolog chok1245[1]

Tsarin rubutu

gyara sashe

Instituto de Línguas Nacionais (Cibiyar Harsuna ta Ƙasa) ta Angola ta kafa ƙa'idodin rubutun Chokwe da nufin sauƙaƙe da haɓaka amfani da shi.

Fassarar sauti

gyara sashe
Gaba Tsakiya Baya
Kusa i u
Kusa-tsakiyar e o
Bude-tsakiyar ɛ ɔ
Bude a ~ ɑ

Hakanan za'a iya jin wasulan kamar yadda aka yi hanci yayin da ake gaba da baƙar hanci.

Consonants

gyara sashe
Labial Alveolar Post-<br id="mwVA"><br>alveolar Palatal Velar Glottal
Stop <small id="mwYA">voiceless</small> Samfuri:IPAlink Samfuri:IPAlink (Samfuri:IPAlink) Samfuri:IPAlink
voiced Samfuri:IPAlink Samfuri:IPAlink (Samfuri:IPAlink) Samfuri:IPAlink
aspirated Samfuri:IPAlink Samfuri:IPAlink Samfuri:IPAlink
prenasal vd. Samfuri:IPAlink Samfuri:IPAlink (Samfuri:IPAlink) Samfuri:IPAlink
prenasal vl. Samfuri:IPAlink
Affricate <small id="mwpg">voiceless</small> Samfuri:IPAlink t͡f Samfuri:IPAlink
voiced t͡v Samfuri:IPAlink
<small id="mwwQ">prenasal</small> Samfuri:IPAlink Samfuri:IPAlink
Fricative voiceless Samfuri:IPAlink Samfuri:IPAlink Samfuri:IPAlink Samfuri:IPAlink
<small id="mw3Q">voiced</small> Samfuri:IPAlink Samfuri:IPAlink Samfuri:IPAlink
<small id="mw6g">prenasal</small> Samfuri:IPAlink Samfuri:IPAlink
Nasal Samfuri:IPAlink Samfuri:IPAlink Samfuri:IPAlink
Approximant lateral Samfuri:IPAlink Samfuri:IPAlink
plain Samfuri:IPAlink Samfuri:IPAlink

Sautunan haɗin gwiwa /t͡ʃ, d͡ʒ, ⁿd͡ʒ/ kuma ana iya furta su azaman tsayawar palatal [c, ɟ, ᶮɟ].

Sautuna harshan

gyara sashe

Chokwe yana da sautuna uku kamar /v́/, /v̀/, da /v̂/.

Turanci Chokwe
Barka da Safiya

- Martani

Menekenu

-Mwane

Zan gan ka Ndo shimbu yikehe
Barka da warhaka Salenuho
Menene sunanka? Jina lie yena iya?
Sunana ____ Jina liami ___

Manazarta

gyara sashe
  1. Hammarström, Harald; Forkel, Robert; Haspelmath, Martin, eds. (2017). "Harshen Chokwe". Glottolog 3.0. Jena, Germany: Max Planck Institute for the Science of Human History.

Hanyoyin haɗi na waje

gyara sashe