Chief Gaius Obaseki CBE dan siyasan Najeriya ne wanda ya kasance mataimakin shugaban kungiyar Action a shekarar 1951. Ya kasance shugaban gungun masu ilimi mazauna Benin da ’yan kwangila da suka nemi wakilci da murya a mulkin Benin. An ba shi lakabin Iyase na Benin tare da goyon bayan matasa masu ilimi, al'ummar masu biyan haraji da gwamnatin mulkin mallaka wadanda su ne ma'aikatansa na baya. Sai dai da yawa daga cikin matasa masu ilimi da suka goyi bayan hawansa siyasa sun ji takaici sakamakon ayyukan Reformed Ogboni a Benin wanda ya yi Obaseki a matsayin ubangidanta (Oluwo)

Obaseki ya kasance dan majalisar dokokin Najeriya da majalisar zartarwa ta gwamna. Ya yi aiki a wadannan mukamai yayin da yake rike da mukamin Iyase.

An haifi Obaseki ga dangin Agho Obaseki, dan kabilar Benin. Ya halarci makarantar firamare ta gwamnatin jihar Benin da kuma makarantar safiyo da ke Legas. Bayan haka, ya yi aiki da gwamnatin mulkin mallaka a matsayin mai fassara kafin ya yi ritaya a matsayin Babban magatakarda a ofishin mazaunin. Bayan ya yi ritaya, ya kafa kasuwancin katako.

An nada Obaseki Iyase dan kasar Benin a shekarar 1948 bayan ya samu goyon bayan kungiyar masu biyan haraji ta al’ummar Benin da ‘yan kwangilar ke jagoranta da kuma matasa masu ilimi a bangaren. Fatan alheri daga wadannan sassa na al'ummar Benin ya yi tasiri a kan ba da shi domin ba shi ne zabi na farko na Oba Akenzua II ba. Iyalan biyu suna da tarihi, mahaifin Akenzua, Oba Eweka da mahaifin Obaseki, Agho, Iyase sun kasance masu adawa.

Manazarta

gyara sashe

[1]

  1. Sklar, Robert (1963). Nigerian Political Parties: Power in an Emergent African Nation. Princeton, New Jersey: Princeton University Press.