Imperialism ita ce manufar jiha, aiki, ko bayar da shawarwari na tsawaita mulki da mulkin, musamman ta hanyar mallakar yankuna kai tsaye ko ta hanyar samun ikon siyasa da tattalin arziki na wasu yankuna, sau da yawa ta hanyar amfani da karfi mai karfi (karfin tattalin arziki da soja), amma kuma iko mai taushi (ikon al'adu da diflomasiyya). Yayin da yake da alaƙa da ra'ayoyin mulkin mallaka da daular, mulkin mallaka wani ra'ayi ne na musamman wanda zai iya amfani da wasu nau'o'in fadadawa da nau'o'in gwamnati.

Infotaula d'esdevenimentImperialism

Iri ƙunshiya
ideology (en) Fassara
aiki
Cecil Rhodes da aikin layin dogo na Cape-Cairo. Rhodes ya yi nufin "zana taswirar ja" (ja yana wakiltar Daular Burtaniya). [1]

Asalin kalmar da amfanin ta gyara sashe

 
Masana bada shawara akan mulki

Kalmar Imperialism ta samo asali ne daga kalmar Latin imperium, wanda ke nufin iko mafi girma, "sarauta", ko kuma kawai "mulki". [2] Ya fara zama gama gari a ma'anar yanzu a cikin Burtaniya a cikin shekarun 1870, lokacin da aka yi amfani da shi da mummunan ma'ana. Hannah Arendt da Joseph Schumpeter sun ayyana mulkin mallaka a matsayin faɗaɗa don neman faɗaɗawa. [3]

A baya can, an yi amfani da kalmar don bayyana abin da ake ɗauka a matsayin ƙoƙarin Napoleon III na samun goyon bayan siyasa ta hanyar shiga tsakani na soja na kasashen waje. Kalmar ta kasance kuma an fi amfani da ita ga rinjayen siyasa da tattalin arziki na Yammacin Turai da Japan, musamman a Asiya da Afirka, a cikin karni na 19 da 20. Ma'anarsa tana ci gaba da muhawara da malamai. Wasu marubuta, irin su Edward Said, suna amfani da kalmar dalla-dalla don bayyana duk wani tsarin mulki da na ƙasƙanci da aka tsara a kusa da wani yanki na masarauta da kuma kewaye. [4] Wannan ma'anar ta ƙunshi duka dauloli masu ƙima da neocolonialism.

 
Imperial iko a cikin 1800
 
Imperial iko a 1945



Manazarta gyara sashe

  1. S. Gertrude Millin, Rhodes, London: 1933, p. 138
  2. Howe, 13
  3. Hannah. JSTOR Schumpeter. Invalid |url-status=402–431 (help); Missing or empty |title= (help)
  4. Edward W. Said. Culture and Imperialism. Vintage Publishers, 1994. p. 9.